Ngày 4/4, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TPHCM) tiếp nhận một bé gái 5 tuổi (thị xã Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh) bị viêm màng não nặng, phải thở máy do nhiễm vi khuẩn não mô cầu.
Trước đó, ngày 29/3, bé có triệu chứng sốt cao sau đó nổi ban xung huyết dưới da ở nhiều vùng như cánh tay, lưng, bụng. Hiện bé được cách ly và điều trị tại phòng theo dõi đặc biệt. CDC Tây Ninh cũng tiến hành giám sát trường mầm non nơi bé theo học để điều tra, xử lý, phòng dịch não mô cầu lây lan.
Các chấm xuất huyết trên da bé gái mắc viêm màng não mô cầu (Ảnh: Sở Y tế Tây Ninh).
Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội Bệnh truyền nhiễm TPHCM cho biết vi khuẩn não mô cầu gây ra hai bệnh thường gặp và nặng nề nhất là viêm màng não và nhiễm khuẩn huyết, ngoài ra có thể gây viêm ở các vị trí ngoài màng tim, niệu đạo, phổi, kết mạc, khớp…
Khác với các bệnh mạn tính có thời gian tiến triển dài, bệnh có thể khởi phát rất đột ngột với các triệu chứng như sốt, xuất hiện ban đỏ hay còn gọi là tử ban sau đó lan ra nhanh chóng, lúc này tính mạng của người bệnh chỉ còn tính bằng giờ nên còn được gọi là “bệnh tử 24 giờ”.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thống kê, mỗi năm thế giới có khoảng 1,2 triệu ca mắc viêm màng não do não mô cầu, khoảng 50% bệnh nhân sẽ tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Dù được chữa trị tích cực, vẫn có khoảng 135.000 ca tử vong, lên đến 15% số ca mắc. Có đến 20% bệnh nhân sống sót phải chịu nhiều di chứng như hoại tử da gây sẹo, cắt cụt chi, điếc, mù lòa, chậm phát triển tâm thần và hành vi…
Tại Việt Nam, viêm màng não mô cầu được xếp là 1 trong 10 bệnh truyền nhiễm có tỷ lệ tử vong cao nhất với hàng chục ca mắc bệnh được ghi nhận mỗi năm. Bệnh xuất hiện quanh năm, gặp ở mọi lứa tuổi, có thể bùng phát thành dịch ở những nơi tập trung đông người như doanh trại, ký túc xá sinh viên, trường học, nhà trẻ, nhà máy, công sở…
“Việc bỏ ra chi phí cho việc tiêm vaccine não mô cầu hiện nay không đáng kể so với chi phí điều trị và chăm sóc về sau cho người bệnh tàn tật. Hiện các nhóm huyết thanh gây bệnh viêm màng não mô cầu phổ biến ở Việt Nam gồm A, B, C, Y, W-135 đã có vaccine phòng ngừa, trong đó vaccine não mô cầu B thế hệ mới được sản xuất theo công nghệ tiên tiến tiêm cho trẻ từ 2 tháng tuổi, giúp phòng ngừa sớm và hiệu quả trên nhóm B cao hơn”, bác sĩ Khanh cho hay.
Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, vừa qua, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC là đơn vị đầu tiên có vaccine phòng ngừa gồm vaccine phòng não mô cầu nhóm B thế hệ mới (Bexsero – Ý). Cùng với các vaccine phòng ngừa vi khuẩn BC (Mengoc BC – Cuba) và ACYW-135 (Menactra – Mỹ), VNVC là hệ thống tiêm chủng duy nhất tại Việt Nam có đầy đủ cả 3 loại vaccine phòng tất cả các nhóm huyết thanh não mô cầu nguy hiểm, kịp thời đáp ứng nhu cầu tiêm vaccine phòng bệnh sớm cho trẻ em và người lớn từ 2 tháng đến 55 tuổi, hiệu quả bảo vệ cao hơn.
Hiện VNVC có các dịch vụ tiêm lẻ, tiêm trọn gói vaccine não mô cầu, đăng ký tiêm vaccine VA-Mengoc BC của Cuba với chi phí ưu đãi, hỗ trợ tiêm vaccine trước trả sau không lãi suất hoặc chia nhỏ thanh toán trong nhiều lần, thậm chí ưu đãi giá lên đến 2 triệu đồng khi tiêm đầy đủ phác đồ với gói vaccine phù hợp, không tăng giá khi khan hiếm.
Trẻ em tiêm vaccine phòng não mô cầu tại VNVC (Ảnh: Mộc Miên).
Bác sĩ Chính lưu ý, các vaccine não mô cầu không có miễn dịch phòng ngừa chéo nên trẻ em và người lớn cần tiêm sớm và đầy đủ các vaccine phòng 5 nhóm huyết thanh gây bệnh kể trên mà không nên trì hoãn hoặc chỉ tiêm 1 loại này mà bỏ qua 1 loại khác.
Trong đó, Bexsero là vaccine thế hệ mới do hãng vaccine và dược phẩm hàng đầu thế giới GSK (Bỉ) sản xuất tại Ý đưa về Việt Nam và VNVC là đơn vị đầu tiên có loại vaccine quan trọng này để phục vụ nhu cầu phòng bệnh sớm của khách hàng từ 2 tháng tuổi đến người lớn 50 tuổi. Vaccine được sản xuất theo công nghệ mới là tiếp cận dựa trên hệ gen của vi khuẩn não mô cầu để phát triển vaccine (reverse vaccinology). Vaccine chứa bốn thành phần kháng nguyên (4CMENB) của nhóm B, cung cấp khả năng tiêu diệt hiệp đồng cao và bao phủ nhiều chủng vi khuẩn não mô cầu nhóm B hơn, có hiệu quả 95% phòng các bệnh lý não mô cầu xâm lấn nhóm B gây ra như viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi,…
Vaccine Mengoc BC (CuBa) có lịch tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi đến người lớn 45 tuổi. Vaccine do hãng Finlay Institute tại CuBa sản xuất theo công nghệ túi màng ngoài Polysaccharide (OMV: Outer membrane vesicles), chứa 1 thành phần kháng nguyên nhóm B nên hiệu quả bảo vệ trên nhóm B hẹp hơn.
Vaccine Menactra do hãng dược phẩm hàng đầu thế giới Sanofi Pasteur (Pháp) sản xuất tại Mỹ theo công nghệ polysaccharide cộng hợp phòng 4 nhóm huyết thanh não mô cầu A, C, Y, W-135, có lịch tiêm cho trẻ từ 9 tháng đến người lớn 55 tuổi. Theo số liệu của CDC Mỹ, từ khi đưa vào sử dụng, vaccine cộng hợp ACYW-135 đã giảm đến 90% số ca mắc bệnh ở các nhóm huyết thanh chính gây bệnh C, Y và W-135.
Hiện, cả 3 loại vaccine này đều được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới, nhưng các vaccine thế hệ mới như Bexsero hay Menactra được ưu tiên sử dụng để phòng ngừa nhiều hơn các chủng vi khuẩn gây bệnh.
Khách hàng tiêm chủng tại VNVC hoặc người dân có thể tra cứu lịch sử tiêm chủng, tìm hiểu các loại vaccine phù hợp và nhiều thông tin quan trọng về tiêm chủng vaccine qua Mobile App “VNVC – Trợ lý tiêm chủng” để có được các thông tin khoa học, đầy đủ, không bỏ lỡ lịch tiêm và nhận được nhiều ưu đãi hấp dẫn.