Khoa Nội hô hấp tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ vừa tiếp nhận nữ bệnh nhân 31 tuổi, ở Vĩnh Phúc vào viện vì lý do mệt mỏi, tiểu sẫm màu sau khi ăn lá lộc mại ngày thứ 4.

Bệnh nhân có tiền sử khỏe mạnh. Trước đó 4 ngày, chị có ăn lá lộc mại kèm với thịt chó. Cả gia đình 5 người cùng ăn, không rõ số về số lượng. Sau khi ăn xong, chị thấy mệt mỏi nhiều và tiểu sẫm màu. Tình trạng ngày càng tăng, đến ngày thứ 4 tình trạng trở nên nặng, chị được đưa đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ cấp cứu.

Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sốc, mạch nhanh nhỏ, huyết áp tụt, da xanh vàng, không nôn, đại tiện phân vàng, nước tiểu sẫm màu. Chị được xử trí đặt đường truyền tĩnh mạch trung tâm, truyền dịch, truyền máu và làm các xét nghiệm chuyên sâu để chẩn đoán.

Từ kết quả các xét nghiệm chuyên sâu, bệnh nhân được chẩn đoán bị sốc mất máu, tan máu cấp, thiếu men G6PD. Sau 8 ngày điều trị, sức khỏe bệnh nhân đã ổn định và được ra viện. 

BSCKII Bùi Mạnh Cường, Trưởng khoa Nội hô hấp – Tiêu hóa, cho biết, cây lộc mại (hay còn gọi là lục mại, mọ trắng, rau mại, rau mọi…) là một loại cây thảo dược, thân gỗ, thuộc họ thầu dầu, có độc tính rất cao.

Trong Đông y, cây có tác dụng chữa táo bón, kiết lỵ cấp tính hoặc dùng ngoài da chữa lở ngứa, nhưng cần dùng với liều chuẩn, dưới sự hướng dẫn của thầy thuốc, nếu không dễ dẫn đến ngộ độc.

Khi dùng với số lượng lớn lá cây lộc mại có thể dẫn đến tình trạng đau bụng, đầy bụng, rối loạn nhịp tim, người mệt yếu, da xanh, tiểu màu đỏ… và có thể gây ra tan máu cấp. Nguy cơ ngộ độc nặng có thể xảy ra với một số trường hợp mắc các bệnh lý về máu, bệnh lý di truyền như người bệnh thiếu men G6PD giống trường hợp bệnh nhân trên.

Thiếu men G6PD là một bệnh di truyền về men rất phổ biến. Trên thế giới có trên 400 triệu người mắc bệnh này. Đây là bệnh lý di truyền do nhận gen bất thường trên nhiễm sắc thể X.

Men G6PD được màng hồng cầu trong máu sản xuất, bình thường giúp bảo vệ hồng cầu khỏi tấn công bởi các chất oxy hóa. Khi thiếu men này, hồng cầu dễ bị phá hủy do các chất oxy hóa có trong các loại đậu, thuốc, lá cây…

Theo các bác sĩ những trường hợp bị ngộ độc lá lộc mại không quá hiếm gặp. Cá biệt, có trường hợp bị ngộ độc dẫn đến nguy kịch do tan máu cấp, thiếu máu nặng, rối loạn nhịp tim. Trường hợp đến bệnh viện quá muộn, có nguy cơ tử vong.

Vì thế, người dân không nên tự ý sử dụng lá lộc mại hay các loại lá cây khác để ăn hoặc chữa bệnh theo những kinh nghiệm dân gian hay truyền miệng không có căn cứ vì dễ dẫn đến những hậu quả khôn lường cho sức khỏe. Khi có biểu hiện ngộ độc, người bệnh cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.