PGS.TS.BS Vũ Hữu Vĩnh hiện là Trưởng khoa Ngoại Lồng ngực, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn (TPHCM), đồng thời là thành viên danh dự của Hội Tim mạch – Lồng ngực Việt Nam và châu Á, với kinh nghiệm hơn 40 năm hành nghề.

Sau khi nhận bằng tiến sĩ y khoa tại Đại học Kyoto (Nhật Bản), ông đã mang nhiều kiến thức và kinh nghiệm quý báu trong chuyên ngành Ngoại Tim mạch – Lồng ngực về áp dụng trong nước.

Vị bác sĩ bước ra từ chiến trường

Con đường đến với y khoa của bác sĩ Vũ Hữu Vĩnh bắt đầu từ một ngã rẽ bất ngờ. Năm 1979, khi chuẩn bị thi đại học, với thế mạnh về các môn tự nhiên, ông dự định sẽ chọn ngành kỹ thuật.

Nhưng chiến tranh biên giới nổ ra, ông nhập ngũ và được phân công học quân y. Khoảng thời gian khởi đầu nghiệp thầy thuốc của chàng trai năm ấy gắn liền với chiến trường, nơi mọi ca phẫu thuật đều là cuộc đấu tranh giành giật sự sống, trong điều kiện thiếu thốn trăm bề.

Năm 1985, khi vừa ra trường, bác sĩ Vũ Hữu Vĩnh tiếp tục nhận nhiệm vụ của một người lính quân y tại Thổ Chu – hòn đảo tiền tiêu nằm ở cực Nam Tổ quốc.

Ông kể: “Ngày ấy, dụng cụ y tế thì có, nhưng thuốc men gần như không. Dịch truyền khan hiếm đến mức chúng tôi phải thay bằng nước dừa, còn nồi hấp vô trùng phải quay tay. Những ca mổ ruột thừa hay vết thương chiến đấu buộc phải làm ngay trên đảo.

Tôi nhớ nhất ca mổ ruột thừa cho một người lính trẻ. Khi ấy, tàu vận chuyển không thể cập bờ vì sóng lớn, tôi phải tự mình quyết định mổ cấp cứu, với sách vở làm “kim chỉ nam”. Ca mổ may mắn thành công, là bước ngoặt để tôi được đồng đội tin tưởng hơn, còn bản thân thì thấm thía rằng: Nếu không dám làm, sẽ mất bệnh nhân ngay trước mắt”.

Những năm ở Thổ Chu đã rèn cho bác sĩ Vĩnh sự gan dạ, quyết đoán và một niềm tin mạnh mẽ, rằng tri thức, sự trung thực và bản lĩnh nghề nghiệp có thể chiến thắng cả những thiếu thốn khắc nghiệt nhất.

Đưa ngành ngoại lồng ngực – tim mạch Việt Nam đến với quốc tế

Sau những năm tháng gian khổ nhất, bác sĩ Vĩnh tiếp tục hành trình tri thức ở nước ngoài. Giai đoạn 1993-1994, ông là thực tập sinh lâm sàng tại Bệnh viện Quốc gia – Quốc tế Nhật Bản (Tokyo), rồi trở thành nghiên cứu sinh tại Đại học Kyoto và bệnh viện trực thuộc trường – một trong những trung tâm y học hàng đầu châu Á.

Thời gian này, ông học được ở nước bạn cách tư duy, tầm nhìn, kỷ luật và văn hóa khoa học. Khát khao được phát triển chuyên ngành phẫu thuật tim – ngoại lồng ngực tại Việt Nam (vốn còn non trẻ thời điểm ấy) của ông càng lớn hơn bao giờ hết.

“Thời điểm đó, ngành ngoại lồng ngực trong nước gần như là “vùng trắng”. Tôi chọn con đường ít người chọn với suy nghĩ đơn giản, rằng ở đâu bệnh nhân còn tử vong thì ở đó bác sĩ phải có mặt”, bác sĩ Vĩnh lý giải.

Về nước vào năm 2001, bác sĩ Vũ Hữu Vĩnh bắt đầu công tác tại Hải Phòng, trước khi chuyển vào Bệnh viện Chợ Rẫy (TPHCM). Tại đây, ông lần lượt đảm nhiệm các vị trí từ bác sĩ điều trị, Phó khoa, rồi Trưởng khoa Ngoại Lồng ngực.

PGS.TS.BS Vũ Hữu Vĩnh đã có nhiều dấu ấn trong chuyên ngành ngoại lồng ngực – tim mạch (Ảnh: BV).

Trong hơn hai thập niên, ông cùng đồng nghiệp tiên phong triển khai hàng loạt kỹ thuật hiện đại, như tạo hình khí quản, điều trị lõm ngực, phẫu thuật nội soi cắt thùy phổi, mổ robot…

Nhờ những thành công trên, nhiều bệnh viện trong khu vực Đông Nam Á đã mời bác sĩ Vĩnh sang phẫu thuật, góp phần giúp chuyên ngành ngoại lồng ngực – tim mạch của Việt Nam được bạn bè quốc tế công nhận vì sự phát triển mạnh mẽ.

Bệnh viện Nam Sài Gòn – Nơi giữ trọn tinh thần người thầy thuốc

Trải qua hơn bốn thập kỷ gắn bó với hệ thống y tế công lập, tháng 2 năm nay, PGS.TS.BS Vũ Hữu Vĩnh chính thức nhận nhiệm vụ Trưởng khoa Ngoại Lồng ngực tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn.

Quyết định này – theo ông – không đến từ quy mô bệnh viện hay nhân lực, mà xuất phát từ sự đồng điệu trong quan điểm làm nghề.

“Điều tôi cần là một nơi có thể tiếp tục hành nghề đúng nghĩa như trước, để làm những gì thật sự cần thiết và đặt sinh mạng người bệnh lên trên hết”, ông lý giải.

Tại Bệnh viện Nam Sài Gòn, bác sĩ Vĩnh vẫn tiên phong đảm nhận những ca bệnh phức tạp, kể cả những trường hợp tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho đội ngũ điều trị. “Nếu không làm thì bệnh nhân chắc chắn tử vong. Tôi chọn mổ vì không thể đứng nhìn họ mất, và thật may mắn khi phần lớn đều thành công”, bác sĩ Vĩnh nói thêm.

Sự hiện diện của PGS.TS.BS Vũ Hữu Vĩnh không chỉ là lời khẳng định năng lực chuyên môn, mà còn là động lực tinh thần cho đồng nghiệp trẻ tại bệnh viện Nam Sài Gòn, để làm nên khoảnh khắc kỳ diệu, khi nhiều bệnh nhân từ chỗ nguy kịch đã được cứu sống ngoạn mục.

Bên cạnh thành công, vị Phó giáo sư vẫn luôn trăn trở với những lần thất bại. Ông khẳng định, mỗi ca mổ là một lần cân não, bởi tỷ lệ rủi ro luôn hiện hữu. Dù ở chiến trường thiếu thốn, tại cơ sở y tế tuyến cuối hay khi đã về Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn với cơ sở vật chất hiện đại, thì áp lực ấy vẫn không hề giảm bớt.

PGS.TS.BS Vũ Hữu Vĩnh mong kiến thức và sự đồng cảm của xã hội dành cho ngành y sẽ ngày càng tốt hơn, để người thầy thuốc có thể tập trung tất cả cho việc cứu mạng bệnh nhân. Và ông cho rằng, y đức cũng không tách rời đạo đức chung của con người.

Vị chuyên gia ngoại lồng ngực – tim mạch nhấn mạnh, người thầy thuốc muốn giữ được niềm tin phải trung thực, tận tâm và trí tuệ. Trung thực để nhìn thẳng vào sai sót và rút kinh nghiệm. Tận tâm để dốc hết sức cho người bệnh, kể cả trong điều kiện thiếu thốn. Và trí tuệ để phát triển nghề, nâng cao chất lượng điều trị.

“Danh vọng, chức vị hay những hào nhoáng đều chỉ là phù du. Điều còn lại là việc mình cứu được bao nhiêu người, và sống đúng với trách nhiệm của một bác sĩ đến đâu. Thế hệ sau chỉ cần nhìn cách chúng ta làm nghề, họ sẽ tự rút ra bài học cho mình”, PGS.TS.BS Vũ Hữu Vĩnh nhận định.