Sinh năm 1962 trong một gia đình nghèo, không có truyền thống nghệ thuật, nghệ sĩ Phương Dung đã sớm trải qua tuổi thơ nhiều mất mát. Cha mất khi Phương Dung mới 12 tuổi, mẹ tần tảo nuôi 5 con nhỏ, bản thân lại là chị cả nên sớm gánh vác việc phụ giúp gia đình.

Năm 1982, cơ duyên đưa Phương Dung đến với nghệ thuật khi thi vào Trường Nghệ thuật Sân khấu 2. Ngày ấy, sinh viên được cấp gạo, thịt, nhu yếu phẩm hàng tháng nên chị chọn con đường này không chỉ vì đam mê mà còn để bớt gánh nặng kinh tế cho mẹ. Sau khi tốt nghiệp, chị được NSND Kim Cương nhận vào đoàn kịch nói, từ đó bén duyên màn ảnh với những vai phản diện đầy cá tính.