NSƯT Lê Mai sinh năm 1938 tại Hải Phòng. Bà xuất thân trong một gia đình có cả bố và mẹ đều hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật sân khấu. Cha của bà là nhà thơ – nhà viết kịch Lê Đại Thanh, ông hoạt động trong Đoàn kịch Trung ương (nay là Nhà hát Kịch Việt Nam) cùng thời với Thế Lữ và Song Kim.
Hai người em trai của Lê Mai cũng tạo dựng tên tuổi trong lĩnh vực nghệ thuật là họa sĩ Lê Đại Chúc và đạo diễn, NSƯT Lê Chức.
Năm 1954, bà theo cha lên Hà Nội nhận công tác ở Đoàn kịch Trung ương do nhà văn, nhà viết kịch Học Phi làm trưởng đoàn. Tại đây, Lê Mai đã quen và kết hôn với NSND Trần Tiến.
Nhưng do những rạn nứt trong quan hệ gia đình, hai người sau này đã ly hôn, ông Trần Tiến đã qua đời cách đây gần 1 năm. Ba người con gái của bà và NSND Trần Tiến đều trở thành những nghệ sĩ thành danh là Lê Vân, Lê Khanh và Lê Vi.
Ở tuổi 85, nghệ sĩ Lê Mai vui vầy bên con cháu. Những lúc rảnh rỗi bà vẫn đi chợ, gặp gỡ bạn bè để nói chuyện, hàn huyên.
Chia sẻ với phóng viên Dân trí, nghệ sĩ Lê Mai cho biết, hơn 2 năm nay, gia đình NSND Lê Khanh đã chuyển về Phan Đình Phùng ở cùng nên bà vui hơn. Nếu thấy khỏe, hàng ngày bà vẫn đi chợ, giúp đỡ các con việc nhà. Ngoài đầu ngõ có quán trà đá nên hàng ngày bà ra đó để trò chuyện và ngắm người qua lại.
“Lịch trình của tôi là: Đi ăn sáng xong vào hàng nước ngồi đến trưa, chiều 3h ngủ dậy, tôi lại ra hàng nước. Ra đấy cũng vui lắm, khán giả nhận ra Lê Mai và xin chụp ảnh nhiều lắm”, bà tâm sự.
Nghệ sĩ Lê Mai cho biết thêm, ngày trước, bà ở với con gái út Lê Vi ở Phú Thượng (Tây Hồ). Sau đó, Lê Vi về Pháp thì bà cho Lê Khanh nhà đó. Mới đây, Lê Khanh đã chuyển về ở hẳn với bà ở Phan Đình Phùng. Còn Lê Vân ở phố Thụy Khuê với chồng người Hà Lan và các con. Thi thoảng, Lê Vân hay sang nhà chơi, đón bà đi dạo phố hay đi ăn những món ngon mà bà thích.
Nữ nghệ sĩ chia sẻ, bà cũng là người ít bạn nên khi về hưu, mình cũng không gặp gỡ nhiều người. Người bạn mà bà hay chơi nhất là nghệ sĩ Kim Xuyến. Hai người cùng công tác tại Nhà hát Kịch Hà Nội nên có nhiều kỷ niệm với nhau.
“Tôi hay gặp Kim Xuyến, Thanh Tú để trò chuyện. Chúng tôi công tác cùng nhau nên có thời gian gắn bó, khi gặp nhau có nhiều chuyện để nói hơn. Lê Khanh hay chở tôi sang nhà Kim Xuyến để… buôn chuyện. Hoặc thi thoảng, Xuyến cũng lên Phan Đình Phùng để nói chuyện với tôi”, nghệ sĩ Lê Mai chia sẻ.
Bà Lê Mai có gần 20 năm công tác tại Nhà hát Kịch Hà Nội, đó là những tháng ngày thanh xuân đáng nhớ của bà. Tuy nhiên, nghệ sĩ gạo cội cũng tiếc nuối vì những năm tháng sau này, vì sức khỏe mà bà không thể làm diễn viên sân khấu được.
“Sau 3 lần sinh nở, sức khỏe tôi yếu lắm, chỉ còn có 34kg. Với lý do mất sức không làm diễn viên được, cơ quan đề nghị tôi làm thủ quỹ. Tôi cũng đành gật đầu vì mình có con nhỏ, không thể toàn tâm toàn ý với công việc được.
Nếu đi diễn thì có tiền bồi dưỡng, có thể mua thêm cân bơ và vài hộp sữa hàng tháng, sang giữ quỹ là không có gì nhưng dù sao vẫn còn có lương, có công việc mà nuôi con”, nghệ sĩ Lê Mai kể lại.
Bà chia sẻ, hàng ngày, bà thu tiền diễn mỗi tối rồi sáng hôm sau lại đạp xe mang ra ngân hàng ở Bờ Hồ gửi. Hàng tháng, bà đi rút tiền về phát lương cho mọi người. Vì còn vất vả nên ngày đó, bà cũng đi làm thêm.
Nghệ sĩ Lê Mai kể lại: “Tôi nhận đồ ở chợ Đồng Xuân về may vá để kiếm thêm nuôi các con. Thời ấy nhà nước chống buôn bán, “phe phẩy” nên có lần tôi đèo bọc to sau xe đạp đi trả hàng, mấy chú công an gọi lại khám, định tịch thu. Khi hai anh công anh mở ra thì thấy có một tờ giấy, họ hỏi giấy gì đấy, tôi nói giấy mời đi đóng phim, thế là được tha. Ngày đó, khán giả hâm mộ diễn viên lắm…”.
Bà Lê Mai chia sẻ thêm, năm 1982 bà nghỉ hưu, sau đó cũng được một số đạo diễn mời đi đóng phim truyền hình với các tác phẩm như: Bà nội không thích ăn Pizza, Nếp nhà… Với mỗi vai diễn, bà đều làm tốt vai trò của mình để thể hiện tính cách nhân vật.
“Những năm sau này, chắc do tôi già rồi nên không nhận được lời mời đóng phim nữa. Hồi đi làm phim, tôi vẫn đi xe máy đến các bối cảnh đấy. Giờ thì không đi được vì tôi bị zona thần kinh, mắt không chớp được. Dạo này tôi lại bị đau xương khớp, đau chân, đi lại khó khăn nên phải nằm tại nhà điều trị một thời gian”, nghệ sĩ Lê Mai tâm sự.
Ở tuổi ngoài 80, nghệ sĩ Lê Mai đang có cuộc sống bình yên bên con cháu. Bà tự hào vì mình có 3 cô con gái giỏi giang, xinh đẹp, có một số thành tích nhất định trong nghệ thuật.
“Tôi nghĩ mình may mắn khi có 3 người con trưởng thành như vậy. Con gái Lê Vân và Lê Vi, nhiều năm qua lùi về sau sân khấu để chăm lo gia đình nhỏ. Chỉ còn Lê Khanh thời gian qua tham gia nhiều gameshow, đóng phim. Các con muốn làm gì cũng được, miễn là chúng thấy vui là mình cũng vui”, bà bộc bạch.
(Theo Dân trí)