Lỗi truyền thông, thái độ kỳ lạ của Jack
Ngày 31/8, ca sĩ Jack phát hành MV Từ nơi tôi sinh ra có hình ảnh cầu thủ Messi. Cùng ngày, một số fanpage về bóng đá đồng loạt đăng tải thông tin “Jack chi 60 tỷ đồng để gặp Messi”.
Từ nguồn cơn này, Jack và ê-kíp đã liên tục mắc lỗi trong khâu truyền thông và xử lý khủng hoảng truyền thông dẫn đến tình trạng không thể kiểm soát hiện tại.
Khi báo giới liên hệ, cách ê-kíp của Jack phản hồi “không xác nhận cũng không phủ nhận, không muốn nhấn mạnh vào số tiền vì sẽ làm lu mờ thông điệp của bài hát” có thể gây hiểu lầm đây là sự ngầm thừa nhận.
Trưa 3/9, Jack chính thức lên tiếng về thông tin “chi 60 tỷ đồng để gặp Messi” trên trang cá nhân thông qua văn bản của một công ty luật.
Theo văn bản, hiện có một số tổ chức và cá nhân đăng tải các thông tin chưa được xác minh, sai sự thật liên quan ca sĩ Jack có dấu hiệu vu khống, bịa đặt và bôi nhọ danh dự, uy tín cá nhân.
Trích đoạn MV ‘Từ nơi tôi sinh ra’ – Jack
Sau 3 ngày, ca sĩ này mới khẳng định tất cả thông tin liên quan đến con số chi phí mời huyền thoại bóng đá Messi; chi phí cho các mối quan hệ bạn bè, người thân trong chuyến đi và cho Messi đều sai sự thật.
Việc Jack lên tiếng chậm trễ khiến hai nhân vật Q.C và Q.A kết nối giúp nam ca sĩ gặp gỡ cầu thủ Messi chịu ảnh hưởng nên phản ứng gay gắt.
Ngoài ra, dù chỉ “mong muốn các tổ chức, cá nhân ngừng đăng tải nội dung thiếu tính xác thực trên internet”, việc Jack lên tiếng thông qua văn bản của một công ty luật khiến dư luận càng xấu đi.
Chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long bình luận: “Cách làm này tạm thời giúp Jack thoát khỏi cuộc chiến pháp lý nếu bị cáo buộc sử dụng không xin phép hình ảnh của Messi nhưng vô hình trung đẩy số đông khán giả vào thế tội đồ, những kẻ gieo rắc tin đồn”.
Jack cũng gây chú ý với nội dung xin lỗi ngô nghê, sai chính tả trong một tình huống yêu cầu độ chuẩn mực, chuyên nghiệp ở mức cao nhất.
Từ đó đến nay, Jack vẫn im lặng trong khi tin đồn và dư luận tiêu cực tăng lên từng ngày, từng giờ. Theo chuyên gia Nguyễn Ngọc Long, tin đồn sẽ bị chặn đứng nếu nhân vật chính và ê-kíp lên tiếng rõ ràng, dứt khoát ngay từ đầu.
Chính thái độ mập mờ, kỳ lạ của nam ca sĩ tạo lý do để người dùng mạng tiếp tục bàn tán dữ dội, góp phần không nhỏ vào khủng hoảng truyền thông trầm trọng.
Trọng tâm và những điểm mù
Ngày 31/8, buổi giới thiệu MV Từ nơi tôi sinh ra có hình ảnh của cầu thủ Messi của Jack kết thúc khoảng 16h30′. Chưa đầy 2 tiếng – khoảng 18h25′, khi MV chưa chính thức phát hành, một số fanpage về bóng đá đã đồng loạt đăng tải thông tin “Jack chi 60 tỷ đồng để gặp Messi”.
Sự xuất hiện và lan tỏa một cách bài bản có dấu hiệu được tác động bởi hoạt động truyền thông xã hội chuyên nghiệp.
Đến nay, chưa có căn cứ xác định cá nhân, pháp nhân nào tung thông tin này với động cơ gì. Trên mạng xã hội, các luồng ý kiến phổ biến nhất gồm: nhóm người hâm mộ muốn “nâng tầm” thần tượng; nhóm người phản đối muốn “dìm” Jack và hệ lụy từ mâu thuẫn cá nhân của ca sĩ này.
Trong khủng hoảng truyền thông này, vấn đề cốt lõi là có hay không việc Jack xin phép sử dụng hình ảnh của Messi và cụ thể xin phép gì? Những thông tin còn lại như Jack gặp Messi với tư cách gì? Chi bao nhiêu tiền?…. là nội dung bên lề.
Theo văn bản chính thức từ Jack do công ty luật biên soạn, “cuộc gặp gỡ Messi đã được sắp xếp định danh trước một thời gian, chỉ dành cho người liên quan được xác nhận”.
Trong buổi giới thiệu MV, khi được hỏi về việc có hay không Messi cho phép sử dụng hình ảnh? Jack nói: “Người môi giới của Messi nói MV không được nhắc đến chuyện chính trị, quốc gia và không kinh doanh hình ảnh của anh ấy nên chúng tôi không kêu gọi tài trợ và tắt chế độ kiếm tiền trên YouTube”.
Trái ngược phía ca sĩ Jack, ông Q.A nói “không có chuyện Messi đồng ý xuất hiện trong MV” còn ông Q.C khẳng định “không có thỏa thuận hay ký kết hợp đồng giữa Jack và Messi”.
Từ góc độ pháp lý, mối quan hệ phát sinh giữa ca sĩ Jack và cầu thủ Messi nên những người còn lại chỉ đóng vai trò người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.
Trường hợp ca sĩ Jack vi phạm pháp luật, Messi và ê-kíp là bên duy nhất có quyền khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại và yêu cầu tháo gỡ MV.
Đặt trường hợp Jack đã xin phép và được Messi đồng ý, cần xem xét nội dung, phạm vi và hình thức xin phép.
Việc Jack liên tục gọi MV Từ nơi tôi sinh ra là “kỷ niệm”, “thước phim tư liệu” không làm thay đổi bản chất của một sản phẩm âm nhạc chính thức được phát hành bởi một ca sĩ chuyên nghiệp.
Trước Jack, vận động viên tâng bóng nghệ thuật Đỗ Kim Phúc cũng được ông Q.C kết nối gặp siêu sao Cristiano Ronaldo, sau đó tiến hành hoạt động truyền thông rầm rộ sự kiện này trên YouTube.
Tuy nhiên, việc đăng tải hình ảnh, video gặp thần tượng lên các nền tảng, mạng xã hội dạng nhật ký như vlog khác hoàn toàn đưa vào một sản phẩm âm nhạc chuyên nghiệp vì những đối tượng này được điều chỉnh bởi luật khác nhau. Vì vậy, nội dung xin phép quyết định sản phẩm của Jack đúng hay sai về khía cạnh pháp lý.
Kế đến, hệ thống thông luật (common law) và dân luật (civil law) đều thừa nhận giá trị pháp lý của hình thức hợp đồng miệng hay giao kết bằng lời nói; đồng nghĩa không nhất thiết tồn tại một hợp đồng cụ thể dạng văn bản.
Jack không có nghĩa vụ chứng minh đã xin phép sử dụng hình ảnh của Messi trong MV trừ trường hợp cầu thủ này và ê-kíp yêu cầu.
Tuy nhiên ở góc độ xã hội và tư cách người của công chúng, Jack có trách nhiệm giải thích với khán giả rõ ràng, chi tiết và kịp thời về tính minh bạch của sản phẩm cùng những tin đồn xoay quanh nó.
Vì không làm tốt điều này, Jack khiến người hâm mộ thất vọng, dư luận có thêm cơ hội bàn tán đồng thời khoét sâu mâu thuẫn với các mối quan hệ cá nhân, tự đưa mình vào cơn khủng hoảng truyền thông khó cứu vãn.
Vụ việc của Jack gợi nhớ lần ca sĩ Sơn Tùng M-TP mời rapper Snoop Dogg kết hợp trong MV Hãy trao cho anh. Anh liên hệ một cách chính danh, chứng minh bản thân, đáp ứng các điều kiện và chi trả số tiền theo yêu cầu của rapper đình đám của thế giới.
Trong khi đó, Jack chọn con đường tắt, ngắn hơn nhưng đầy rủi ro, là thông qua người giới thiệu để gặp gỡ Messi và đặt vấn đề.
Trường hợp xấu nhất, khi phía Messi xác nhận Jack chưa xin phép hoặc không được cho phép sử dụng hình ảnh của cầu thủ trong MV, nam ca sĩ chẳng những không lấy lại hào quang như mong muốn mà còn có nguy cơ tự hủy sự nghiệp bởi scandal này.
Lê Thị Mỹ Niệm
