Khi mang thai 21 tuần tuổi, chị N.P.P.A. (27 tuổi, ngụ quận 3, TPHCM) được phát hiện bào thai có bất thường về tim, với chẩn đoán hẹp van động mạch chủ tiến triển. Đến ngày 11/1 (8 tuần sau), tim thai diễn tiến hẹp van động mạch chủ nặng, gây thiểu sản thất trái nặng hơn, trào ngược van 2 lá mức độ nặng.

Qua hội chẩn, các chuyên gia bào thai và tim mạch trẻ em đều nhận định, nếu không can thiệp bào thai khẩn (trước 30 tuần tuổi thai) để nong van động mạch chủ, khả năng rất cao em bé sẽ mất trong bụng mẹ (tỷ lệ thai lưu > 50%).

Nếu may mắn được sinh ra, thai sẽ diễn tiến đến hội chứng thiểu sản thất trái và thành tim một thất. Lúc này, bé phải mổ nhiều giai đoạn để đưa tạm về tuần hoàn 1 thất, chỉ ghép tim mới điều trị được triệt để.

Các chuyên gia thống nhất chỉ định can thiệp tim mạch bào thai ở thời điểm này là phù hợp. Tuy nhiên, mọi thứ sẽ không thuận lợi vì dư ối, thai nhi thay đổi ngôi liên tục. Có thể thủ thuật sẽ không thành công, tiềm ẩn rủi ro mất tim thai khi can thiệp.

Sáng 12/1, ekip can thiệp bào thai và thông tim trẻ em của Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi Đồng 1 bắt đầu thực hiện ca can thiệp xuyên tử cung.

Diễn biến cuộc mổ đúng như nhận định và dự báo của các chuyên gia, thai nhi đổi ngôi liên tục nên việc đưa kim luồn vào tim rất khó khăn.

Thai phụ được gây tê tủy sống, sau đó siêu âm kiểm tra lại tư thế của thai. Do buồng thất trái nằm sấp trong tư thế thai nhi nằm sấp, không thuận lợi để can thiệp, ekip can thiệp phải dùng các công cụ và thủ thuật xoay trở thai nhi về vị trí nằm ngửa, buồng tim tiếp xúc trực tiếp với thành trước tử cung.

Quá trình này kéo dài 40 phút. Sau đó, ekip điều trị tiến hành tiêm thuốc vào đùi thai nhi để gây mê. Khi đưa được kim vào buồng thất trái, các bác sĩ lại phát hiện thất trái nhỏ và dày do thiểu sản thất. Nhóm chuyên gia gặp không ít khó khăn, mất nhiều thời gian (20 phút) mới đưa được kim vào đúng vị trí.

Đến đây, ekip thông van tim của Bệnh viện Nhi đồng 1 làm nốt công đoạn quan trọng cuối cùng, là nong van động mạch chủ. Sau nong, kiểm tra dòng chảy qua van động mạch chủ lên tốt, nhịp tim thai ổn định, có tràn dịch màng ngoài tim nhẹ nhưng không ghi nhận hở chủ.

Sản phụ có thêm 15 phút theo dõi ở phòng mổ, lúc này tình trạng tràn dịch màng ngoài tim thai đã ổn định. Cuộc phẫu thuật kết thúc thành công tốt đẹp lúc 11h cùng ngày. Lãnh đạo Sở Y tế TPHCM đã trực tiếp đến bắt tay, chúc mừng từng thành viên của ekip can thiệp đặc biệt.

Dù tình trạng đã ổn định, quá trình theo dõi 2 mẹ con sản phụ sẽ tiếp tục được 2 bệnh viện nêu trên phối hợp kỹ lưỡng, để chị P.A. có thể mẹ tròn con vuông khi lâm bồn.

Trước đó một tuần, ekip chuyên gia của Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi đồng 1 cũng phối hợp thực hiện ca xuyên tử cung, để can thiệp thành công một bào thai bị dị tật không có lỗ van động mạch phổi, thiểu sản thất phải.

Đây cũng là ca thông tim xuyên tử cung đầu tiên được thực hiện ở Đông Nam Á, được đánh giá là bước tiến mới về kỹ thuật chuyên sâu của ngành y tế TPHCM nói riêng, Việt Nam nói chung.