Trao đổi với phóng viên Dân trí, bác sĩ chuyên khoa 2 Phạm Minh Khoa, khoa Mắt Nhi, Bệnh viện Mắt TPHCM cho biết, thời gian qua, nơi này đã tiếp nhận nhiều trẻ chấn thương mắt vì tai nạn trong các tình huống sinh hoạt phổ biến.

Điển hình là trường hợp của bé T. (8 tuổi, quê An Giang) được gia đình đưa đến bệnh viện trong tình trạng mắt bị chuyển màu đỏ, nhìn mờ. Theo lời kể của người mẹ, trước đó bé có đùa giỡn với em ở nhà. Trong lúc chọi qua, chọi lại chiếc phao câu cá, dị vật đã bay thẳng vào mắt, khiến bé trai rất đau.

Vì đi làm xa, người mẹ không đưa con đi khám ngay. Chỉ đến khi tình trạng không thuyên giảm và mắt bé ngày càng khó chịu, gia đình mới đưa đi bệnh viện ở địa phương, sau đó bắt xe chuyển đến tuyến trên.  

Qua thăm khám, ekip điều trị xác định bệnh nhi bị rách nhãn cầu, phòi mống mắt, được lên phác đồ 2 lần phẫu thuật. Các bác sĩ nhận định, bệnh nhi dù giữ được mắt nhưng một phần thị lực sẽ bị ảnh hưởng vĩnh viễn.

Một trường hợp khác là bé N.K. (15 tuổi, quê An Giang), nhập viện trong tình trạng mắt bị rách lớp giác mạc, có áp xe tại vị trí rách tạo mủ. Khai thác bệnh sử, khi theo những người trong xóm đi bắt chuột đồng ngày cuối tuần, bé gặp sự cố hy hữu khi đầu con chuột va đập mạnh vào mắt.

Tại Bệnh viện Mắt TPHCM, bé trai được phẫu thuật khâu giác mạc và xử lý ổ mủ, đồng thời lấy mẫu bệnh phẩm cấy tìm vi trùng. Hậu phẫu, tình trạng mắt của trẻ đã cải thiện hơn, được nằm theo dõi thêm, chờ kết quả cấy vi khuẩn để lên phác đồ điều trị kế tiếp. Dù vậy, thị lực của bệnh nhi không thể phục hồi như trước.

Bác sĩ Khoa cho biết, chấn thương vùng mắt có thể từ nhẹ (như chấn thương mi mắt, lệ đạo…) đến nặng (như xuất huyết vào pha lê thể, rách giác mạc, vỡ nhãn cầu…).

Dưới tác động của chấn thương có thể kèm theo phòi (thoát) tổ chức nội nhãn, thường chiếm khoảng 30% số ca xảy ra sự cố. Nhiều trường hợp chỉ có thể xử lý bảo tồn tính thẩm mỹ, bệnh nhân giảm thị lực nặng hoặc thậm chí mất thị lực hoàn toàn.

Bác sĩ Khoa phân tích, nguyên nhân gây ra chấn thương phổ biến nhất là nhóm tai nạn sinh hoạt. Có thể kể đến như thói quen vui chơi với vật sắc nhọn, dao kéo, hoặc kể cả những đồ chơi thông thường hằng ngày như ô tô, cây nhựa cũng có thể gây nguy hiểm.

Kế đến là tai nạn ở trường học, xảy ra trong những tình huống chơi thể thao, hoặc vui chơi trẻ xô đẩy nhau, khiến thước kẻ, compa đâm vào mắt. Ngoài ra, còn có tai nạn giao thông, bị động vật tấn công…

Đáng chú ý, đã có những trường hợp chấn thương mắt nhưng tự xử lý theo cách dân gian, như nhỏ mật gấu, đắp nha đam, đắp lá trầu vào mắt… Hậu quả khi đến bệnh viện, mắt bệnh nhi đã nhiễm trùng nặng, loét toàn bộ giác mạc, thậm chí phải bỏ mắt.

Bác sĩ cảnh báo, trong thời điểm Tết Nguyên đán, trẻ sẽ hay gặp chấn thương do pháo nổ, gây loét hoặc thủng mắt, vỡ nhãn cầu. Gần nhất vào mùa Tết năm 2023, Bệnh viện Mắt TPHCM đã tiếp nhận hơn 10 ca tai nạn do pháo nổ.

Khi đã xảy ra tai nạn ở mắt, tốt nhất gia đình nên đưa bệnh nhân đi viện kiểm tra càng sớm càng tốt, vì vết thương có thể biến đổi từ nhẹ đến nặng rất nhanh, nhiều trường hợp khó nhận diện ngay bằng quan sát thông thường.