Có vẻ như tình hình của Volkswagen đang trầm trọng đi rất rõ rệt dưới những tác động và sức cạnh tranh cực kỳ gay gắt tới từ Tesla của Mỹ cũng như các nhà sản xuất Trung Quốc mới nổi trong cuộc chơi xe điện, vốn đang là xu hướng chuyển dịch của ngành ô tô toàn cầu. 

Theo Boomberg, một vị lãnh đạo cấp cao của Volkswagen đã được cử tới Trung Quốc để đánh giá thực tế mức độ cạnh tranh của hãng tại thị trường truyền thống này và những đánh giá này cho thấy tình hình khá tệ. 

Tại Trung Quốc, nơi mà nhà sản xuất lớn nhất châu Âu từng giành ngôi vị bán chạy nhất thị trường suốt hàng thập kỷ đã bị bỏ lại phía sau trong cuộc chơi về xe điện trước những đối thủ địa phương và gần như không có triển vọng có thể bắt kịp họ. Trong thời kỳ đại dịch, sự đứt gãy của chuỗi cung ứng toàn cầu và Trung Quốc thực hiện chính sách “Zero-Covid”, ngay khi nước này mở cửa trở lại, những hãng xe điện nội địa như BYD hay Nio, đã tăng gấp đôi số lượng mẫu xe Hybrid cắm sạc và xe điện toàn phần, hầu hết trong số đó được vị chuyên gia của Volkswagen đánh giá là rẻ hơn và chất lượng hơn xe của nhà sản xuất Đức. 

Tại Triển lãm Ô tô Munich 2023, Volkswagen đã ra mắt mẫu xe điện ID GTI dựa trên mẫu Golf GTI huyền thoại nhằm thu hút khách hàng truyền thống trước sự cạnh tranh gay gắt tới từ các hãng xe Trung Quốc. Ảnh: Volkswagen. 

Năm 2023, lần đầu tiên Volkswagen bị đánh bại trong cuộc đua “Hãng xe bán chạy nhất Trung Quốc” trước một đối thủ nội địa là BYD, cũng chính thức đánh dấu hồi kết của kỷ nguyên Volkswagen độc chiếm tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới này. 

Giờ đây, khi mà chính phủ Bắc Kinh bắt đầu thắt chặt hơn về các quy định, ngừng trợ cấp đối với xe điện, sự sụt giảm của nhu cầu người tiêu dùng cũng như sự ảnh hưởng khốc liệt tới từ cuộc chiến về giá cả, những nhà sản xuất Trung Quốc lại buộc phải chuyển hướng ra thị trường quốc tế, nơi thị trường châu Âu chính là trọng tâm. 

Áp lực càng tăng thêm khi Volkswagen nói riêng cũng như các nhà sản xuất khác tới từ Đức nói chung, đã đánh mất hoàn toàn một thị trường quan trọng là Nga do tình hình chiến tranh, cũng như giá năng lượng tăng cao hậu quả từ sự phụ thuộc trong thời gian dài của Đức vào quốc gia Đông Âu này. 

Ngược lại, bên kia bờ Đại Tây Dương, ông lớn về xe điện Tesla vẫn tiếp tục mở rộng chiếm lĩnh các thị trường và khẳng định vị thế dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực chuyển đổi điện khí hóa ngành ô tô và kéo mọi đối thủ vào những cuộc chiến cạnh tranh về giá cả không hồi kết, làm nhiều hãng xe lao vào khủng hoảng tài chính. 

Một bức tranh ảm đạm từ “sân khách” đến “sân nhà” của Volkswagen trước những đối thủ từ cả Trung Quốc và Mỹ được nhận định như một cuộc khủng hoảng lớn nhất mà ông lớn xe hơi Đức phải đối mặt kể từ năm 2015 cho tới nay. 

Theo Ngoại trưởng Đức, bà Annalena Baerbock cho biết tại Triển lãm Ô tô Munich 2023 diễn ra vào tuần trước: “Ngành công nghiệp ô tô quốc gia đang phải đối mặt với câu hỏi rằng liệu chúng ta có thể trở thành nước dẫn đầu toàn cầu trong tương lai hay không và bằng cách nào.” “Đối với nước Đức, ngành công nghiệp ô tô chiếm tỷ trọng lớn trong việc tạo ra giá trị, đây không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là cả vấn đề an ninh.” 

Cũng tại Triển lãm Ô tô Munich năm nay, các hãng xe điện tới từ Trung Quốc cho thấy họ sẵn sàng cạnh tranh tay đôi với Đức. Số lượng các hãng xe và số lượng sản phẩm được ngành công nghiệp ô tô châu Á này mang tới Triển lãm đều tăng vọt đáng kể so với triển lãm năm 2021. 

Trung Quốc chiếm vai trò quan trọng trong chiến lược toàn cầu của Volkswagen khi đây là thị trường tiêu thụ tới 40% ô tô bán ra nước ngoài của hãng. 

Dây chuyền sản xuất xe điện của Tập đoàn Volkswagen. Ảnh: VW.

Dẫu vậy, cuộc cạnh tranh về kỷ nguyên mới của ô tô ngày càng cho thấy, người tiêu dùng không chỉ còn coi xe hơi là một sản phẩm cơ khí kỹ thuật đơn thuần mà là một cỗ máy áp dụng hàng loạt các loại phần mềm phức tạp, hỗ trợ cho con người khi sử dụng. Người Đức rõ ràng đang gặp những khó khăn khi bước vào thời đại ô tô ứng dụng kỹ thuật số. Điều này càng đặc biệt đúng hơn trong trường hợp của Volkswagen, khi đây là một hãng xe chú trọng vào các thành tựu về cơ khí – kỹ thuật, bền bỉ, chất lượng, động cơ và hệ dẫn động, ngược lại lại vô cùng chậm chạp trong việc nâng cấp về kỹ thuật số. 

Dù sao thì, tình hình tài chính của Volkswagen đang ở mức lý tưởng và chưa thể nói là ảm đạm, do đó, họ hoàn toàn vẫn còn khả năng vực dậy tập đoàn và chống đỡ các thách thức thông qua nguồn tiền dồi dào từ việc kinh doanh lợi nhuận suốt nhiều thập kỷ. 

Thủ tướng Đức Olaf Scholz phát biểu tại Triển lãm Ô tô Munich 2023 rằng: “Cạnh tranh sẽ thúc đẩy chúng tôi nhưng đôi khi cũng làm chúng tôi sợ hãi. Vào những năm 1980, người ta cho rằng ô tô Nhật Bản sẽ tràn ngập thị trường. Hai mươi năm sau, người ta cho rằng sẽ là ô tô Hàn Quốc. Và ngày nay, người ta lại cho rằng đó sẽ là ô tô Trung Quốc. Nhưng sau tất cả, ô tô Đức vẫn sẽ luôn đứng vững trên thị trường.” 

Hùng Dũng (theo Bloomberg)