TS.BS Cam Ngọc Phượng, Giám đốc Trung tâm Sơ sinh Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM cho biết, trẻ sinh non và rất non (từ 24 tuần tuổi) thường tím tái, không thở được, thân nhiệt hạ nhanh, nguy cơ nhiễm trùng cao. Nếu không hồi sức cấp cứu ngay sau sinh thì khó giữ tính mạng.

Với những trường hợp này, các bác sĩ áp dụng phác đồ “giờ vàng” trong 60 phút đầu đời, ngay tại phòng sinh để cứu sống trẻ.

Phác đồ bao gồm các kỹ thuật cao cấp như kẹp rốn muộn, phòng ngừa hạ thân nhiệt, truyền tĩnh mạch duy trì đường huyết sau sinh, phòng nhiễm khuẩn huyết, hỗ trợ hô hấp với phương pháp thở không xâm lấn (CPAP) tại phòng sinh và liên tục đến khi nhập Hồi sức sơ sinh (NICU) cho nhóm trẻ sinh rất non…

Hơn ba năm triển khai tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, phác đồ “giờ vàng” cứu sống và giảm nguy cơ biến chứng cho hàng trăm trẻ sinh non như suy hô hấp, viêm phổi, loạn sản phế quản phổi; viêm ruột, hoại tử ruột, nhiễm trùng máu, tụt huyết áp; chậm phát triển, hệ miễn dịch kém; kém phát triển về thị giác, thính giác; bại não, xuất huyết não và dễ đối diện với hội chứng đột tử trẻ sơ sinh.

Cụ thể, bé Bảo Ngọc chào đời vào tháng 10/2023, ở tuổi thai 28 tuần 5 ngày, nặng 1,2 kg, được áp dụng phác đồ giờ vàng. Sau hai tháng điều trị, bé nặng 2,65 kg, xuất viện vào tuần thứ 37. Hiện bé 4 kg, khỏe mạnh như em bé sinh đủ tháng.

Trước đó, bé Bối Bối sinh vào tháng 4/2021, ở tuần thai 25, nặng 740 gram, được bác sĩ cứu sống bằng phác đồ “giờ vàng” và khỏe mạnh xuất viện sau 3 tháng với cân nặng 2,55 kg. Hiện bé gần 3 tuổi, khỏe mạnh, như các bạn sinh đủ tháng.

“Có những bé đón về chúng tôi tiên lượng chỉ còn khoảng 5-10% cơ hội sống. Tuy nhiên, nhờ sự hỗ trợ của hệ thống máy thở mới cùng trang thiết bị hiện đại, ê-kíp bác sĩ có kinh nghiệm nuôi sống nhiều trẻ sinh non mắc bệnh nặng. Đến thời điểm này, các con đều được cứu sống, khỏe mạnh”, bác sĩ Phượng cho biết.

Theo bác sĩ Phượng, tuy phác đồ “giờ vàng” đã tạo nên nhiều kỳ tích cho trẻ sinh non nhưng chưa được triển khai rộng rãi tại Việt Nam do nhiều đơn vị còn thiếu các thiết bị máy móc chuyên dụng hiện đại và ê-kíp sản – hồi sức sơ sinh giàu kinh nghiệm. 

“Để thực hiện phác đồ ‘giờ vàng’, bệnh viện cần xây dựng các đội ‘giờ vàng’ gồm bác sĩ sản khoa, sơ sinh, nữ hộ sinh, đội ngũ điều dưỡng sơ sinh lành nghề”, bác sĩ Phượng nhấn mạnh.

Tại bệnh viện Tâm Anh khi tiếp nhận sản phụ dưới 34 tuần có biểu hiện sinh non, bác sĩ khoa Sản báo động bác sĩ sơ sinh có mặt ngay tại giường sản phụ để xử trí kịp thời. Ngoài việc dùng thuốc hỗ trợ phổi, giúp tăng cơ hội sống cho trẻ sinh non, sản phụ cũng được truyền magie sulfat để bảo vệ não của thai nhi.

Trẻ chào đời, được hồi sức khi dây rốn vẫn còn đập, để ổn định hô hấp, tuần hoàn, mạch, huyết áp, phòng ngừa biến chứng sinh non. Ngay sau đó, trẻ được ổn định thân nhiệt bằng túi giữ ấm, hỗ trợ hô hấp với không khí áp lực dương để phổi nở, giúp cải thiện trao đổi khí trước khi kẹp rốn.

Nguy cơ đặt nội khí quản tại phòng sinh ở trẻ sinh rất non đã giảm trong thập niên vừa qua khi trẻ được thở không xâm lấn (CPAP) sớm, theo bác sĩ Phượng. 

Theo Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF), tại Việt Nam, tỷ lệ trẻ sinh non khoảng 7%, mỗi năm có khoảng 100.000-110.000 trẻ chào đời non tháng và 17.000 trẻ tử vong trong vòng 28 ngày sau khi sinh.

GS.TS.BS Ngô Minh Xuân – Chủ tịch Liên chi hội Chu sinh – Sơ sinh TPHCM, nguyên Hiệu trưởng Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, cho biết phác đồ “giờ vàng” là sự đổi mới về tư duy, cập nhật kỹ thuật hiện đại trong điều trị trẻ sinh non và rất non. Các bác sĩ sơ sinh đang áp dụng vào bệnh viện, sắp tới có thể triển khai huấn luyện cho tuyến tỉnh, tuyến dưới, nhất là sử dụng thở không xâm lấn (CPAP) sớm ngay giờ đầu sau sinh, giúp cải thiện tỷ lệ tử vong và di chứng cho trẻ sinh non.

PGS.TS.BS Trần Quang Bính, Giám đốc Chuyên môn, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM, cho biết, bên cạnh phác đồ “giờ vàng”, Hệ thống bệnh viện Tâm Anh được đầu tư lớn về trang thiết bị, công nghệ, nhân lực, sẽ tiếp tục đóng góp, phát triển y tế chuyên sâu, hiện đại đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho người dân.