Chị Đ.H.N. (34 tuổi, ngụ Bình Dương), mang thai lần 3, với thai kỳ hoàn toàn bình thường. Đến tuần thứ 40, chị N. nhập bệnh viện địa phương để mổ lấy thai vì vết mổ cũ. Khi vừa sinh bé gái nặng 4,3kg, sản phụ đột ngột ngưng tim, ngưng thở.

Nhận thấy đây là trường hợp có nhiều khả năng thuyên tắc ối nguy kịch, sau khi hồi sức cấp cứu bước đầu thành công, các bác sĩ bệnh viện tuyến tỉnh đã chuyển sản phụ đến tuyến trên khẩn cấp.

Nhận được thông tin từ đồng nghiệp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã kích hoạt quy trình báo động đỏ, huy động đa chuyên khoa (hồi sức cấp cứu, sản khoa, hồi sức tim mạch) có mặt lập tức, ngay từ thời điểm chị N. còn ở trên xe cấp cứu.

Ngay khi vừa đến khoa Cấp cứu, sản phụ ngừng tim lần 2, chảy máu âm đạo đỏ tươi liên tục, mất ước tính khoảng 1 lít máu. Các bác sĩ cấp cứu và sản khoa phối hợp hồi sức ngừng tim thành công, đưa bệnh nhân thực hiện các cận lâm sàng cần thiết để xác định chẩn đoán thuyên tắc ối.

Bệnh nhân được chuyển đến khoa Hồi sức tim mạch trong vòng 30 phút, kể từ khi nhập viện. Thạc sĩ, bác sĩ Trần Thanh Nam, đơn vị Hồi sức tim mạch của bệnh viện cho biết, khi tiếp nhận, sản phụ tụt huyết áp nặng, mạch khó bắt, huyết áp không đo được, thở co kéo nhiều.

Kết quả siêu âm tim tại giường ghi nhận suy chức năng thất phải nặng, mất thêm 1 lít máu âm đạo, do đông máu nội mạch lan tỏa. Gần 10 bác sĩ hồi sức tim mạch, sản khoa đã phối hợp, vừa phẫu thuật đặt ECMO (oxy hóa máu màng ngoài cơ thể) nhằm xử lý tình trạng choáng tim, vừa đặt bóng chèn tử cung để hạn chế băng huyết sau sinh.

Bên cạnh đó, các chế phẩm máu được truyền liên tục, đồng thời dự trù tình huống phải thuyên tắc động mạch tử cung, thậm chí cắt tử cung nếu băng huyết sau sinh khó kiểm soát.

Khi vừa ổn định choáng tim, người bệnh diễn tiến sang giai đoạn phù phổi cấp, đòi hỏi các bác sĩ phải hồi sức hết sức thận trọng. Tổng cộng, bệnh nhân được truyền (3.500ml máu, 2.200ml huyết tương tươi cùng nhiều chế phẩm máu khác.

Sau 12 giờ hồi sức chuyên sâu, bệnh nhân hồi phục tri giác hoàn toàn, ổn định sinh hiệu, hô hấp và rút nội khí quản thành công. Sản phụ cũng được bảo toàn tử cung.

Vấn đề choáng tim do thuyên tắc ối hồi phục sau 48 giờ, giúp bệnh nhân cai ECMO thành công trong chưa đến 72 giờ, xuất viện trong vòng 1 tuần.

Tiến sĩ, bác sĩ Huỳnh Vĩnh Phạm Uyên, Phó trưởng khoa Sinh, Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết, thuyên tắc ối là cấp cứu sản khoa nghiêm trọng, xảy ra khi dịch ối và các thành phần của nhau thai đi vào tuần hoàn mẹ.

Thuyên tắc ối đặc trưng bởi 3 triệu chứng điển hình: tụt huyết áp, suy hô hấp giảm oxy máu và đông máu nội mạch lan tỏa. Tỷ lệ thuyên tắc ối trong y văn dao động 1:8.000 đến 1:80.000 sản phụ, với tỷ lệ tử vong mẹ con gần 70%.

Đến 85% thai phụ thuyên tắc ối dù sống sót vẫn mắc các di chứng thần kinh vĩnh viễn do ngưng tuần hoàn. Thuyên tắc ối diễn tiến lâm sàng phức tạp, cần được phối hợp xử trí liên chuyên khoa tại các trung tâm có kinh nghiệm.