Tiền thuốc vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu chi của quỹ BHYT

Sáng 25/10, Bộ Y tế tổ chức hội nghị xin ý kiến 2 dự thảo thông tư liên quan đến thanh toán chi phí thuốc trong khám chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT).

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, trong những năm qua, thuốc luôn là cấu phần quan trọng và chiếm tỷ lệ chi lớn trong tổng chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT).

Những năm gần đây, tỷ lệ thuốc/tổng chi khám chữa bệnh BHYT liên tục giảm, tuy nhiên vẫn chiếm tỷ trọng chi tiêu lớn nhất từ quỹ BHYT (chiếm hơn 1/3 tổng chi vào năm 2022).

Hiện nay, danh mục thuốc được BHYT chi trả gồm 1.037 hoạt chất/thuốc hóa dược và sinh phẩm chia làm 27 nhóm lớn và 59 thuốc phóng xạ và chất đánh dấu.

Việt Nam được đánh giá là một trong số ít các nước trên thế giới có danh mục thuốc tương đối đầy đủ, toàn diện và mở rộng so với mức phí đóng BHYT. Danh mục BHYT tại Thái Lan, Singapore, Philippines chỉ có 600-700 hoạt chất.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện thời gian đã bộc lộ một số vấn đề hạn chế, vướng mắc cần phải điều chỉnh, sửa đổi cho phù hợp với tình hình thực tế.

Chẳng hạn, vướng mắc liên quan phân hạng sử dụng thuốc theo bệnh viện, thanh toán BHYT đối với chi phí hao hụt thuốc, với trường hợp chống chỉ định thuốc, thuốc khám chữa bệnh từ xa…

Hiện nay, quy định hiện hành chưa có nội dung về việc thanh toán trong trường hợp chống chỉ định của thuốc.

Theo Thứ trưởng, điều này gây khó khăn cho cơ sở khám bệnh chữa bệnh. 

Lý do, mặc dù là trường hợp chống chỉ định nhưng nhiều trường hợp, hoàn cảnh (không còn lựa chọn thuốc khác thay thế, hoặc cần thiết phải sử dụng thuốc ngay để cứu người bệnh…) cơ sở khám chữa bệnh vẫn cần sử dụng cho người bệnh, tuy nhiên sau đó lại bị xuất toán.

Vì thế, để từng bước khắc phục, hạn chế các vướng mắc liên quan đến thanh toán chi phí thuốc trong khám chữa bệnh BHYT, đảm bảo việc cập nhật danh mục thuốc được thực hiện thường xuyên, liên tục, công khai, minh bạch và thuận lợi, Bộ Y tế đã triển khai xây dựng 2 thông tư.

Xây dựng các tiêu chí để cập nhật danh mục thuốc được BHYT chi trả thường xuyên

Bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ Bảo Hiểm y tế, Bộ Y tế, chỉ ra 4 điểm mới ở lần sửa đổi này.

Thứ nhất, dự thảo thông tư này sẽ cập nhật những thuốc mới mà qua đánh giá, rà soát cho thấy đem lại chi phí hiệu quả, đặc biệt hiệu quả điều trị để có thể góp phần chẩn đoán, điều trị bệnh ở tất cả các tuyến từ tuyến trung ương đến y tế cơ sở, tới đây là cấp chuyên sâu, cấp cơ bản, cấp ban đầu.

Thứ 2, ban soạn thảo sẽ rà soát lại toàn bộ danh mục thuốc hiện hành.

Theo đó, sẽ đưa ra khỏi danh mục những thuốc có cảnh báo liên quan đến điều trị, hiệu quả điều trị không cao, thuốc có chi phí hiệu quả không còn phù hợp. Như thế, người tham gia BHYT được hưởng quyền lợi về sử dụng thuốc hiệu quả và hợp lý hơn.

Thứ 3, dự thảo thông tư cũng có những điều chỉnh liên quan đến nguyên tắc, tiêu chí để đưa thuốc vào hoặc ra khỏi danh mục thuốc được BHYT chi trả làm sao đảm bảo tính kịp thời, cập nhật được nhanh nhất. Các nguyên tắc, tiêu chí này cũng cần đảm bảo tính khách quan, khoa học đề cao hiệu quả điều trị nhưng đảm bảo yêu cầu cân đối quỹ.

Một tiêu chí rất quan trọng nữa là làm sao cho y tế cơ sở tuyến dưới được tiếp cận với các thuốc điều trị tốt nhất, có hiệu quả nhất, phù hợp với năng lực chuyên môn của cơ sở đã được cấp phép hoạt động.

Thứ 4, một điểm mới cũng rất quan trọng là nguyên tắc thanh toán để đảm bảo linh hoạt và theo đúng nguyên lý về chuyên môn đã được quy định trong luật Khám bệnh chữa bệnh năm 2023.

Cụ thể, cứ cơ sở khám bệnh chữa bệnh nào có đủ năng lực điều trị đều được điều trị bệnh đó và thanh toán thuốc theo các mặt bệnh. Điều này vừa bảo đảm đúng yêu cầu chuyên môn, sát thực tiễn, đồng thời không có rào cản về mặt hành chính, tuyến dưới không được dùng thuốc của tuyến trên.

“Trong quá trình thực hiện, chúng tôi đảm bảo thủ tục cập nhật danh mục thuốc được thường xuyên, ít nhất 1 năm 1 lần sẽ cập nhật danh mục thuốc. Lần này, chúng ta cũng quan tâm làm sao cho tuyến dưới có thể được thuận tiện, mở rộng danh mục thuốc cho trạm y tế xã”, bà Trang nói.