Thông tin với phóng viên Dân trí, tiến sĩ, bác sĩ Võ Hồng Minh Công, Phó giám đốc Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TPHCM) cho biết, trong năm 2023, nơi này đã cấp cứu, điều trị cho hàng chục trường hợp bệnh nhân không danh tính, không nơi cư trú, không người thân. Riêng giai đoạn cuối năm 2023 và đầu năm 2024 đến nay, bệnh viện tiếp nhận 3 trường hợp nằm trong diện trên.

Cứu người trước, chi phí tính sau

Trong số đó có 8 ca bệnh rất nặng ngay từ đầu, dù được tích cực điều trị nhưng không qua khỏi. Có 5 trường hợp được cứu chữa thành công và được chuyển về các cơ sở như trung tâm bảo trợ xã hội Thạch Lộc (quận 12), mái ấm Phan Sinh (quận Bình Tân) sau khi đủ điều kiện xuất viện.

Chỉ có 3 trường hợp sau khi đăng tìm thân nhân đã xác định được danh tính và được người nhà đón về.

“Có 2 người nằm viện lâu do bệnh nặng, thời gian điều trị kéo dài nên chi phí khá cao. Các bệnh nhân phải dựa vào sự hỗ trợ của nhà hảo tâm. Khi bệnh tình họ thuyên giảm, chúng tôi cố gắng tìm thân nhân nhưng vô vọng. Cuối cùng, người bệnh phải vào trung tâm bảo trợ xã hội Thạnh Lộc”, bác sĩ Công tiết lộ.

Cũng theo bác sĩ Công, Bệnh viện Nhân dân Gia Định là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Y tế TPHCM, được giao nhiệm vụ chăm sóc và bảo vệ sức khỏe người dân trên đại bàn và các khu vực lân cận. Bệnh viện luôn tuân thủ các quy định về khám chữa bệnh, đảm bảo quyền lợi người bệnh.

Khi người bệnh không có thân nhân hay hoàn cảnh khó khăn, đội ngũ y tế của đơn vị luôn chăm sóc tận tình theo phân cấp các khoa, phòng chức năng. Phòng Công tác xã hội của bệnh viện sẽ huy động mọi nguồn lực để hỗ trợ người bệnh. Lãnh đạo bệnh viện khẳng định, tất cả mọi chi phí điều trị đều được nơi này xem xét miễn hoặc giảm theo đúng quy định pháp luật và hoàn cảnh của họ.

Đặc biệt, nếu bệnh nhân trong tình trạng nặng, nguy kịch, cần phải cứu chữa bằng kỹ thuật cao, chuyên sâu, người đứng đầu bệnh viện sẽ trực tiếp xem xét và chỉ đạo khoa lâm sàng liên quan thực hiện cấp cứu kịp thời, chi phí sẽ tìm cách hỗ trợ sau.

24 năm chăm sóc hàng trăm bệnh nhân “3 không”

Điều dưỡng chuyên khoa 1 Trần Phi Yến (48 tuổi) đã có 24 năm công tác tại khoa Ngoại thần kinh, Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Cô chứng kiến và trực tiếp tham gia chăm sóc hàng trăm bệnh nhân vào viện cấp cứu trong tình cảnh vô gia cư, không có người thân bên cạnh.

Theo điều dưỡng Yến, các bệnh nhân trong trường hợp nêu trên, hầu hết là những ca tai nạn giao thông (TNGT), hoặc bị tai biến giữa đường bất ngờ, được người xung quanh phát hiện mang đến. Trong mùa Tết các năm, bệnh viện tiếp nhận khá nhiều ca vô gia cư, thậm chí nằm viện nhiều tháng trời mà không ai thân thích đến nhận.

Khi bệnh nhân không có gia đình bên cạnh, gánh nặng chăm lo sẽ đặt hết lên vai nhân viên y tế, đặc biệt là đội ngũ điều dưỡng, hộ lý. Chị Yến cùng các đồng nghiệp phải làm tất cả các việc, từ lau người, trở mình, thay băng cho đến ăn uống, đi vệ sinh, truyền thuốc cho họ…

“Những lúc tình trạng của bệnh nhân bị trở nặng, bất thường, chúng tôi phải túc trực 24/24 trong phòng bệnh nặng, bất kể là ngày hay đêm. Khoa Ngoại thần kinh có 12 điều dưỡng và 3 hộ lý, làm nhiệm vụ theo dõi hơn 50 giường bệnh. Nếu có liên tục 2 bệnh nhân vô gia cư cùng nằm viện, áp lực chăm sóc là rất lớn”, nữ điều dưỡng chia sẻ.

Dù vất vả và còn nhiều khó khăn, chị Phi Yến tâm niệm, bản thân đã chọn nghề này thì phải có trách nhiệm tận tình chăm sóc bệnh nhân. Và cô lấy những lần bệnh nhân qua cơn nguy kịch, nụ cười hay lời cảm ơn của họ và gia đình làm động lực để bám trụ với nghề.

Chị Yến kể, cuối năm ngoái, có một nam bệnh nhân hơn 40 tuổi được người đi đường đưa vào viện vì chấn thương sọ não nặng sau tai nạn giao thông. Bệnh nhân phải mổ tháo sọ não, chăm sóc tích cực suốt 2 tháng trời. Mãi sau Tết, người bố của bệnh nhân ở tỉnh Hải Dương vô tình đọc được thông tin của con trên báo, vào Nam để nhận con.

3 tháng sau ngày về nhà, bệnh nhân quay trở lại viện để lắp sọ. Các nhân viên y tế lại mất thêm một khoảng thời gian dài chăm sóc. Đến nay, bệnh nhân đã thoát nguy hiểm, sức khỏe dần hồi phục. Cảm kích trước sự chăm sóc nhiệt tình của các y bác sĩ, cứ cách vài tháng, bố bệnh nhân lại gọi điện thoại hỏi thăm một lần.

Hay trường hợp của một người đàn ông hơn 40 tuổi (ngụ quận Gò Vấp, TPHCM) đang chạy xe thì té giữa đường vì tai biến mạch máu não. Sau khi vào viện, anh được các nhân viên y tế khoa Ngoại thần kinh điều trị, chăm sóc tích cực cứu sống.

Quá thời gian thông tin mà không có người đến nhận, phía Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã tiến hành các thủ tục đưa bệnh nhân vào mái ấm. Nhưng chỉ một ngày sau khi bệnh nhân rời đi, gia đình lại đến viện tìm.

Lúc này, các nhân viên y tế phải liên hệ và đến trực tiếp mái ấm đã chuyển đi, hỗ trợ gia đình tìm người nhà.

“Giây phút bệnh nhân và người thân gặp nhau, họ vui mừng tột độ, khiến mình cũng xúc động theo”, nữ điều dưỡng nhớ lại khoảnh khắc ý nghĩa trong 24 năm thường xuyên chăm sóc các ca bệnh vô gia cư.

Điều dưỡng Phi Yến chia sẻ, dịp Tết năm nay bệnh nhân vào khoa Ngoại thần kinh vì tai nạn khi trong người có rượu bia giảm hẳn, nhưng những ca tai biến vẫn khá nhiều. Đã chứng kiến rất nhiều trường hợp vô danh, vào cấp cứu một mình, cô khuyên những ai có cha mẹ đã cao tuổi, người thân nhiều bệnh nền như tiểu đường, cao huyết áp, tim mạch… nên chú ý theo sát, để họ uống thuốc và tái khám kỹ lưỡng.

Khi thấy người thân mất tích 1-2 ngày, cần theo dõi báo đài hoặc liên hệ công an địa phương để kịp thời nắm bắt thông tin, đến nhận người thân nếu chẳng may gặp nạn, phải nằm viện.

Nhiều khó khăn khi tiếp nhận bệnh nhân vô gia cư

Liên quan đến trở ngại trong việc tiếp nhận bệnh nhân vô gia cư, lãnh đạo Bệnh viện Nhân dân Gia Định nêu ra 2 vấn đề còn bất cập.

Thứ nhất, thủ tục hành chính để xác định nhân thân và tình trạng vô gia cư của người bệnh còn khó khăn, kéo dài. Theo Điều 72 của Luật Khám chữa bệnh năm 2023, bệnh viện phải làm việc trực tiếp với UBND cấp xã nơi đơn vị đặt trụ sở để có được sự hỗ trợ trong việc xác định nhân thân và tình trạng vô gia cư của bệnh nhân.

Bên cạnh việc gửi công văn cho cơ quan trên, hiện nay bệnh viện cũng liên hệ UBND cấp huyện cùng Sở Lao động – Thương binh và Xã hội để thời gian xử lý được nhanh hơn.

Thứ hai, trường hợp người bệnh không may tử vong, thủ tục để xử lý thi hài người bệnh còn khá lâu và phức tạp, với thời gian trung bình để xử lý là 2 tháng. Vấn đề này chưa được thực hiện đúng theo nội dung trong Điều 73 Luật khám chữa bệnh. Đó là thi hài phải được xử lý trong vòng 48 giờ kể từ khi bệnh viện thông báo cho UBND cấp xã nơi đơn vị đặt trụ sở.

“Cuối cùng, bệnh viện vẫn mong muốn được các mạnh thường quân, doanh nghiệp tiếp tục đồng hành, hỗ trợ chi phí cho những người bệnh vô gia cư, hoàn cảnh khó khăn, nhóm người yếu thế trong xã hội”, bác sĩ Công nói.