Bé trai 4 tuổi bị đuối nước, gia đình suýt mất con vì sơ cứu sai cách

Ngày 27/7, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Phú Thọ tiếp nhận bệnh nhi T.G.H. (4 tuổi, Phú Thọ) được chuyển đến từ tuyến dưới trong tình trạng suy hô hấp, lơ mơ sau khi bị đuối nước tại bể bơi. Khi nhập viện, trẻ được chẩn đoán suy hô hấp độ III, viêm phổi hít trên bệnh nhân đuối nước giờ thứ 2.

Theo gia đình, chiều cùng ngày, trong khi đi bơi tại một bể gần nhà, bé H. không may bị đuối nước. Khoảng 1-2 phút sau khi không thấy bé, mọi người đã tìm kiếm và phát hiện trẻ trong tình trạng bất tỉnh, úp mặt dưới nước.

Một người thân tiến hành ấn nhân trung, hút nước, bế vác. Sau khoảng 5 phút, trẻ có phản xạ ho, khạc và dần tỉnh lại, được gia đình lập tức đưa đến cơ sở y tế ban đầu trong tình trạng tím tái. Tại đây, bệnh nhi được đặt ống nội khí quản, sử dụng thuốc an thần, sau đó chuyển đến Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Phú Thọ.

Tại khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, bệnh nhi được điều trị thở máy theo chiến lược thông khí bảo vệ phổi, hồi sức tuần hoàn và sử dụng kháng sinh do bệnh nhân có tình trạng viêm phổi nặng.

Sau 5 ngày điều trị tích cực, bệnh nhi đã được cai thở máy và chuyển sang thở oxy qua gọng. Tình trạng suy hô hấp ở trẻ cải thiện rõ rệt, các chỉ số huyết động ổn định. Trẻ tiếp tục được theo dõi sát tại khoa để đảm bảo quá trình hồi phục thuận lợi.

Sau 10 ngày điều trị, sức khỏe trẻ đã hồi phục hoàn toàn và được xuất viện về nhà.

BSNT Nguyễn Võ Lộc, Phó Trưởng khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, cho biết, trong lúc quá hoảng loạn, nhiều phụ huynh đã bế vác trẻ và áp dụng một số biện pháp dân gian, khiến quá trình cấp cứu bị chậm trễ. Không chỉ vậy, những thao tác này còn tiềm ẩn nguy cơ khiến nước tràn vào phổi, gây co thắt cơ hô hấp, cản trở việc trao đổi oxy và dẫn đến tổn thương hô hấp nghiêm trọng.

Việc sơ cứu không đúng quy trình có thể khiến trẻ rơi vào tình trạng suy hô hấp nặng, bỏ lỡ “thời gian vàng” để thực hiện hồi sức tim phổi, làm cho diễn biến bệnh trở nên nguy kịch.

Con số đau lòng: 3 trẻ bị đuối nước nặng, chỉ 1 ca sơ cứu đúng cách

Vừa qua, khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) đã tiếp nhận 3 ca đuối nước nặng.

Trong đó, chỉ có một trẻ được sơ cứu đúng cách, tiên lượng khả quan. Các trường hợp còn lại đều nguy kịch do không được thổi ngạt, ép tim kịp thời.

Trường hợp thứ nhất là bé trai 6 tuổi, bị ngã xuống sông khi đang chơi đùa cùng bạn. Sau khi được gia đình phát hiện và đưa lên bờ, thay vì được cấp cứu ép tim, thổi ngạt đúng cách, trẻ lại bị bế chạy vòng quanh.

Sau đó, trẻ được đưa tới cơ sở y tế tại địa phương, được tiến hành cấp cứu ngừng tim đúng cách bằng ép tim và thổi ngạt kết hợp tiêm adrenalin. Sau khi có nhịp tim trở lại trẻ được chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương. Mặc dù đã được hồi sức tích cực nhưng hiện trẻ vẫn trong tình trạng nguy kịch.

Trẻ đang được điều trị tại khoa Điều trị tích cực Nội khoa trong tình trạng nặng (Ảnh: BVCC). 

Trường hợp thứ hai là trẻ nam 13 tuổi, bị đuối nước khi xuống ao nhặt quả cầu lông. Do không biết bơi, trẻ nhanh chóng bị đuối nước. Người dân phát hiện và đưa lên bờ nhưng cũng không được cấp cứu đúng cách, trẻ bị vác dốc ngược và chạy vòng quanh.

Sau một khoảng thời gian, tình trạng không cải thiện, trẻ mới được tiến hành cấp cứu ép tim, thổi ngạt. Tuy nhiên, do thời gian ngừng tuần hoàn kéo dài hơn 30 phút, trẻ nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, có nguy cơ chết não, tiên lượng rất xấu dù đã được hồi sức tích cực.

May mắn hơn hai bệnh nhi trên là bé trai 20 tháng tuổi, bị rơi xuống mương nước gần nhà. Sau khoảng 6 phút, trẻ được gia đình phát hiện và vớt trẻ lên trong tình trạng ngừng thở, tím tái. Ngay lập tức, trẻ được tiến hành cấp cứu ép tim thổi ngạt (không vác dốc ngược).

Sau khoảng vài phút cấp cứu thì trẻ hồng hào trở lại, trẻ được đưa đến cơ sở y tế gần nhất rồi chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương. Trẻ cũng đang được tiến hành hồi sức tích cực với tiên lượng bệnh khả quan.

“Gần đây có nhiều vụ đuối nước thương tâm xảy ra, nên gia đình cũng có tìm hiểu kiến thức sơ cứu qua các phương tiện truyền thông. Khi phát hiện cháu bị đuối nước, chúng tôi đã đặt cháu nằm ngửa, ép tim và thổi ngạt tại chỗ. Thấy cháu bớt tím tái và có dấu hiệu tim đập trở lại, chúng tôi lập tức đưa cháu đến cơ sở y tế gần nhất để được sơ cứu kịp thời”, bố bệnh nhi chia sẻ.

Trẻ bị đuối nước: Tuyệt đối không dốc ngược trẻ lên vai chạy vòng quanh

ThS.BS Nguyễn Văn Thắng, khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết, khi phát hiện một trẻ bị đuối nước, có ngừng thở ngừng tim, việc cấp cứu ép tim thổi ngạt là biện pháp cấp cứu quan trọng nhất giúp cải thiện tiên lượng và kết quả điều trị cho trẻ.

Tuy nhiên, thực tế đáng lo ngại là nhiều trẻ bị sơ cứu sai cách bằng cách bị bế dốc ngược và chạy vòng quanh, dẫn đến mất “thời gian vàng” trong hồi sức cấp cứu cho một trẻ có ngừng thở ngừng tim. Hậu quả dẫn tới tình trạng tổn thương các cơ quan, đặc biệt là thiếu oxy não trầm trọng dẫn tới chết não.

Bên cạnh đó, việc dốc ngược trẻ tạo nguy cơ nước, thức ăn, dịch dạ dày trào ngược vào đường hô hấp, làm gia tăng tổn thương phổi ở giai đoạn sau, khiến việc điều trị trở nên khó khăn.

Tương tự, theo BSNT Nguyễn Võ Lộc, Phó Trưởng khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Phú Thọ, việc sơ cứu ban đầu cho trẻ bị đuối nước đóng vai trò vô cùng quan trọng, bởi nguyên nhân chính gây tử vong là tổn thương não do thiếu oxy.

Não bộ chỉ có thể chịu đựng tình trạng thiếu oxy trong khoảng 4-5 phút. Nếu vượt quá thời gian này, nguy cơ tổn thương não không hồi phục rất cao, có thể dẫn đến tử vong hoặc để lại di chứng thần kinh nặng nề.

Các bác sĩ khuyến cáo phụ huynh cần đặc biệt chú trọng đến việc trang bị kỹ năng sơ cứu cơ bản. Khi phát hiện trẻ bị đuối nước trong tình trạng bất tỉnh, không thở, ngừng tim, cần tiến hành hồi sức tim phổi ngay và đưa đến cơ sở y tế gần nhất.

Bên cạnh đó, khi cho trẻ đi bơi, cần có người lớn theo sát, tuyệt đối không rời mắt dù chỉ vài phút. Trẻ nhỏ không nên chơi ở khu vực nước sâu và cần được trang bị áo phao hoặc thiết bị hỗ trợ nổi khi chưa biết bơi thành thạo.

Hướng dẫn cách cấp cứu trẻ bị đuối nước

Bác sĩ hướng dẫn tiến hành hồi sức tim phổi cho trẻ với các thao tác như sau:

Đánh giá ban đầu

– Xác định trẻ có ngừng thở, ngừng tim hay không (mất ý thức, không có mạch, không thở).

– Gọi cấp cứu (115) hoặc thông báo cho nhân viên y tế gần nhất.

– Chuẩn bị các phương tiện cấp cứu cần thiết.

Ép tim ngoài lồng ngực

– Đặt trẻ nằm trên mặt phẳng cứng, đặt tay ở vị trí chính xác trên xương ức.

+ Đối với trẻ nhũ nhi (dưới 1 tuổi), dùng 2 ngón tay cái hoặc 2 ngón tay để ép tim, độ sâu ép khoảng 4cm.

+ Đối với trẻ lớn hơn, sử dụng một hoặc hai tay, độ sâu ép khoảng 5cm.

Tần số ép tim: 100-120 lần/phút.

Tỷ lệ ép tim/thổi ngạt: 30:2 (nếu có 2 người cấp cứu).

Thông đường thở

– Ngửa đầu trẻ ra sau và nâng cằm để mở đường thở.

– Nếu có dị vật, nhanh chóng lấy dị vật ra khỏi đường thở.

Hô hấp nhân tạo

– Thực hiện thổi ngạt bằng miệng – miệng hoặc miệng – mũi.

– Mỗi lần thổi ngạt, quan sát lồng ngực trẻ có phồng lên không.

Quy trình hồi sức tim phổi cần được thực hiện cho tới khi nạn nhân có thể tự thở, có dấu hiệu hồng hào trở lại.