Đau đầu khi tập thể dục hoặc gắng sức lần đầu tiên được các nhà nghiên cứu mô tả vào năm 1968. Chúng xảy ra trong hoặc sau một thời gian hoạt động thể chất cường độ cao, vất vả như khi chạy, nâng vật nặng…

Mặc dù các triệu chứng khác nhau ở mỗi người, nhưng đau đầu khi gắng sức thường liên quan đến cảm giác mạch đập ở cả hai bên đầu, một số người mô tả là tương tự như chứng đau nửa đầu. Chúng có thể kéo dài từ vài phút đến vài ngày. Một số người cũng có thể trải qua nhiều cơn đau đầu.

Hiện những dữ liệu khoa học về chứng đau đầu do gắng sức vẫn còn hạn chế. Điều này có thể là những cơn đau này không nghiêm trọng đến mức khiến mọi người ngừng tập thể dục hoặc chúng biến mất khi mọi người ngừng tập thể dục… 

Các nghiên cứu với số lượng người tham gia ít cho thấy những cơn đau đầu như vậy dường như phổ biến nhất ở những người từ 22 đến 40 tuổi.

Tại sao lại bị đau đầu khi tập thể dục? 

Theo The Conversation, khi chúng ta tập thể dục, lưu lượng máu đến não tăng lên để đảm bảo não có đủ oxy giúp cơ thể vận động. Nhưng điều này cũng có nghĩa là lượng CO₂ và nhiệt mà não chúng ta cần loại bỏ sẽ tăng lên. Để đối phó với điều này, các mạch máu của chúng ta giãn ra và sự kéo căng này có thể gây đau.

Tập thể dục trong thời tiết nắng nóng là một ví dụ. Não tự nhiên hoạt động ở nhiệt độ nóng hơn phần còn lại của cơ thể và nó không thể tản nhiệt qua da bằng cách đổ mồ hôi. Cách duy nhất nó có thể loại bỏ nhiệt là mở rộng các mạch máu để tăng lưu lượng máu đến não, giúp lấy đi một phần nhiệt.

Vì thời tiết nóng và ẩm đã làm tăng nhiệt độ của não nên việc tập thể dục thêm vào chỉ khiến nó nóng hơn, dẫn đến các mạch máu của chúng ta phải giãn nở hơn để đối phó. Điều này có thể giải thích tại sao một số người chỉ bị cơn đau đầu khi tập thể dục vào ngày nóng.

Tập luyện ở độ cao cũng làm tăng khả năng bị đau đầu khi gắng sức. Điều này là do khả năng vận chuyển oxy của máu ở độ cao giảm. Điều này có nghĩa là máu phải lên não nhiều hơn để cung cấp đủ lượng oxy cần thiết, gây đau.

Những người có tiền sử cá nhân hoặc gia đình mắc chứng đau nửa đầu cũng có thể dễ bị đau đầu khi gắng sức hơn. 

BS Hồng Ngọc, Viện Y học ứng dụng Việt Nam, cho biết thêm, đau đầu do gắng sức có thể do các nguyên nhân tiềm ẩn như bệnh nhân có bệnh lý tim mạch, mất nước… Trong quá trình tập luyện nếu bạn không uống nước trong hoặc sau khi tập thể dục, bạn có thể bị mất nước, dẫn đến bị đau đầu.

Đáng lưu ý, việc tập thể dục trong khí hậu nóng hoặc ánh nắng trực tiếp có thể gây ra đau đầu và đau nửa đầu. Mức nhiệt tăng lên có thể gây ra mồ hôi quá mức, dẫn đến mất nước. Ánh nắng chói chang cũng có thể là tác nhân gây ra chứng đau đầu và đau nửa đầu.

Một nguyên nhân khác cũng có thể xảy ra đó là nếu bạn không ăn trước khi tập thể dục, bạn có thể bị đau đầu do lượng đường trong máu thấp. 

Làm thế nào để ngăn chặn chúng?

Đau đầu khi gắng sức sẽ hết ngay sau khi ngừng tập thể dục. Quá trình này thường diễn ra trong vòng một hoặc hai giờ khi nhịp tim của bạn đã giảm và nhu cầu oxy từ não ít hơn.

Nhưng nếu cơn đau đầu của bạn liên quan đến tình trạng mất nước, có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn để giải quyết cho đến khi bạn bổ sung đủ chất lỏng. Việc này thường mất khoảng ba giờ.

Nếu các triệu chứng vẫn tồn tại hoặc cơn đau đầu của bạn đặc biệt đau hơn, các loại thuốc giảm đau không kê đơn – chẳng hạn như acetaminophen hoặc ibuprofen – có thể hữu ích. Nhưng nếu đau đầu khi gắng sức là trải nghiệm thường gặp của bạn, bạn có thể muốn đi khám.

Ngoài ra, có một số điều bạn có thể làm để ngăn ngừa cơn đau đầu do gắng sức xảy ra ngay từ đầu.

Người ta cho rằng tập thể dục vất vả sau một thời gian dài không hoạt động có thể gây đau đầu khi gắng sức vì hệ thống tim mạch của bạn không đủ khỏe để đáp ứng nhu cầu. Đó là lý do tại sao bạn nên tập thể dục dần dần nếu bạn chưa tập thể dục một thời gian. Bạn cũng nên khởi động dần dần mỗi khi tập thể dục để giúp hệ tuần hoàn đối phó với những thay đổi về huyết áp và lưu lượng.

Uống đủ nước cũng rất quan trọng. Điều này đảm bảo các mạch máu của não có thể hoạt động bình thường. Nghỉ ngơi đầy đủ cũng sẽ đảm bảo não hoạt động tốt nhất và giúp bạn bớt nhạy cảm hơn với cơn đau.

Mặc dù đau đầu khi gắng sức gây khó chịu nhưng chúng không ngăn cản bạn tập thể dục. Khởi động dần dần và tránh những ngày nắng nóng gay gắt có thể giúp giảm nguy cơ xảy ra chúng. Bạn có thể thử các loại bài tập khác như yoga.

Bên cạnh đó, bạn cũng cần đảm bảo ngủ đủ giấc mỗi đêm, thức dậy và đi ngủ vào cùng một thời điểm mỗi ngày, tập thể dục vừa phải mỗi ngày, tối thiểu 30 phút, tránh tập thể dục ở nơi quá nóng trong thời gian dài.