ครบรอบ 50 ปี 14 ตุลา หอภาพยนตร์นำมรดกภาพยนตร์ของชาติ ‘อนุทินวีรชน 14 ตุลา’ ของ ‘ชิน คล้ายปาน’ มาจัดฉายพร้อมสนทนากับ ‘ชาญวิทย์ เกษตรศิริ’ และ ‘ธีระวัฒน์ รุจินธรรม’ ในกิจกรรมภาพยนตร์สนทนา 50 ปี อนุทินวีรชน 14 ตุลา

8 ต.ค. 2566 หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) แจ้งข่าวว่าในบรรดาสื่อที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ 14 ต.ค. 2516 ทั้งหมด ผลงานภาพยนตร์ 16 มม. โดย ชิน คล้ายปาน นับเป็นจดหมายเหตุที่สำคัญมากที่สุดชิ้นหนึ่ง ในฐานะหลักฐานทางประวัติศาสตร์ แหล่งอ้างอิงทางวิชาการ และพงศาวดารฉบับประชาชน ที่ได้รับการนำไปใช้ประกอบกับสื่อต่าง ๆ อยู่บ่อยครั้ง จนกลายเป็นภาพจำของกรณี 14 ตุลา

ในขณะนั้น ชิน คล้ายปาน เป็นหัวหน้าแผนกโสตทัศนศึกษาของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เขาเริ่มจากการอ่านข่าวเมื่อวันที่ 6 ต.ค. 2516 เมื่อตำรวจจับผู้เรียกร้องรัฐธรรมนูญจำนวน 12 คน ทำให้เกิดการชุมนุมให้ปล่อยตัวคนเหล่านั้น เมื่อมาถึงวันที่ 9 ต.ค.  เขาจึงนำกล้องถ่ายภาพนิ่งและภาพยนตร์ไปถ่ายบรรยากาศการชุมนุมภายในธรรมศาสตร์ และถ่ายต่อเนื่องมาจนถึงวันที่ 14 ต.ค.  ซึ่งเกิดการปะทะกันอย่างรุนแรง โดยกล้าเผชิญหน้าเก็บภาพเหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างไม่หวาดกลัว รวมทั้งยังได้ถ่ายบันทึกพระราชดำรัสของรัชกาลที่ 9 ที่ออกอากาศสดทางโทรทัศน์ อันเป็นจุดจบของเหตุการณ์วันมหาวิปโยค ด้วยการขอเอากล้องสอดประตูเข้าไปในบ้านที่กำลังเปิดโทรทัศน์อยู่ ทั้งยังติดตามถ่ายร่องรอยและสิ่งที่เกิดขึ้นในอีก 2 วันต่อมา

นอกจากตัวเขาเอง เครดิตในภาพยนตร์ยังปรากฏรายชื่อทีมงานทั้งของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล รวมทั้งสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีช่อง 4 บางขุนพรหม และระบุชื่อเรื่องว่า บันทึกเหตุการณ์การเรียกร้องรัฐธรรมนูญ แต่ชื่อที่ ชิน คล้ายปาน ตั้งขึ้นคือ อนุทินวีรชน 14 ตุลา เขาเคยเล่าว่ามีนักข่าวอเมริกันมาติดต่อขอซื้อฟิล์มที่ถ่ายในราคาสามแสนบาท แต่เขาไม่ยอมขาย เพราะคิดว่าภาพยนตร์นี้จะเป็นบันทึกที่สำคัญต่อไปในอนาคต

15 ปีต่อมา วันที่ 14 ต.ค. 2531 หอภาพยนตร์ได้เชิญ ชิน คล้ายปาน มาสนทนาและจัดฉายภาพยนตร์เรื่องนี้ในกิจกรรมภาพยนตร์สนทนาครั้งแรก ก่อนที่เขาจะมอบฟิล์มชุดเดียวที่มีอยู่นี้ให้หอภาพยนตร์อนุรักษ์ในช่วงต้นปีถัดมา และเนื่องในวาระครบรอบ 50 ปี 14 ต.ค.  2516 หอภาพยนตร์จึงนำมรดกภาพยนตร์ของชาติเรื่องนี้มาจัดฉายขึ้นจอใหญ่อีกครั้ง พร้อมสนทนาเกี่ยวกับบันทึกประวัติศาสตร์หน้าสำคัญของประเทศไทยเรื่องนี้ ซึ่งเขียนด้วยกล้องถ่ายภาพยนตร์โดย ชิน คล้ายปาน ในกิจกรรมภาพยนตร์สนทนา 50 ปี อนุทินวีรชน 14 ตุลา กับ ชาญวิทย์ เกษตรศิริ นักประวัติศาสตร์ และ ธีระวัฒน์ รุจินธรรม ช่างถ่ายภาพยนตร์

กิจกรรมจัดขึ้นวันเสาร์ที่ 14 ต.ค. 2566 นี้ ตั้งแต่เวลา 14.00 น. เป็นต้นไป ณ โรงภาพยนตร์ศาลาศีนิมา หอภาพยนตร์ ไม่เสียค่าใช้จ่ายในการเข้าร่วมกิจกรรม สำรองที่นั่งได้ที่ https://fapot.or.th/main/cinema/view/2244