ผมหงอกก่อนวัย ปัญหาที่หลายคนพบเจอ แม้ว่าอายุจะยังไม่ถึงวัยกลางคนก็มีผมหงอกหรือผมขาวขึ้นบนศีรษะจนทำให้เสียความมั่นใจ ปัญหานี้สามารถแก้ไขหรือป้องกันได้หรือไม่

ทั้งนี้เส้นผมของเราสร้างมาจาก ‘เซลล์รากผม’ ซึ่งอยู่ลึกลงไปประมาณ 1-2 มิลลิเมตรใต้หนังศีรษะ มีเซลล์ที่ผลิตให้มีแกนผมและเปลือกภายนอกของเส้นผม ในบริเวณรากผมจะมีเซลล์สร้างเม็ดสี โดยคนเอเชียจะมีผมสีดำหรือน้ำตาลเข้ม เพราะมีเม็ดสีที่เรียกว่า ‘ยูเมลานิน’ (Eumelanin) ซึ่งมีสีเข้ม แต่คนที่ผมสีทองมียูเมลานินน้อย และจะมีเซลล์เม็ดสีที่อ่อนกว่า ชื่อว่า ‘ฟีโอเมลานิน’ (Pheomelanin)

เมื่อเซลล์สร้างเม็ดสีเหล่านี้มีความเสื่อม ทำงานช้าลง หรือตายไป และมีการสร้างเซลล์ใหม่มาทำหน้าที่แทน แต่มีปัจจัยบางอย่างที่อาจทำให้เซลล์เสื่อมเร็วกว่าปกติ หรือเมื่อเซลล์ตายแล้วกลับไม่มีเซลล์ใหม่มาทำงานแทน จึงเกิดเป็นภาวะที่เรียกว่า ‘ผมหงอก’ นั่นเอง

ผมหงอกก่อนวัย เกิดจากอะไร

โดยทั่วไปแล้วผมจะเริ่มหงอกเมื่ออายุประมาณ 35 ปีขึ้นไป ผู้ที่มีผมหงอกก่อนวัย คือ ผู้ที่มีผมหงอกก่อนอายุ 25 ปี ซึ่งสาเหตุมาจากหลายปัจจัย ได้แก่

• กรรมพันธุ์ซึ่งเป็นสาเหตุหลักที่พบบ่อย
• สิ่งแวดล้อม เช่น มลภาวะทางอากาศ แสงแดด รังสีอัลตราไวโอเลต
• พฤติกรรมทำลายสุขภาพ เช่น ความเครียดสะสม ดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ ซึ่งจะไปเพิ่มสารอนุมูลอิสระที่ไปทำลายเซลล์สร้างเม็ดสีของผม
• ภาวะขาดวิตามิน-แร่ธาตุบางชนิด เช่น ขาดวิตามินบี 12 ธาตุเหล็ก ทองแดง สังกะสี
• โรคบางชนิด เช่น โรคด่างขาว โรคผมร่วงเป็นหย่อม โรคภูมิคุ้มกันทำลายตัวเอง โรคไทรอยด์

ผมหงอกก่อนวัย รักษาได้ไหม

สำหรับปัญหาผมหงอกก่อนวัย รักษาได้หรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับสาเหตุของการเกิดผมหงอกก่อนวัยด้วย ดังนั้นจึงต้องค้นหาสาเหตุเสียก่อนว่าอะไรทำให้เกิดผมหงอกก่อนวัย เช่น

• เกิดจากการขาดวิตามิน เมื่อเติมวิตามินเข้าสู่ร่างกายจนภาวะขาดวิตามินดีขึ้น ปัญหาผมหงอกก็จะดีขึ้นตามไปด้วย
• เกิดจากโรคเรื้อรัง เช่น โรคไทรอยด์ การจะรักษาผมหงอกให้หายไปได้นั้น ก็จะขึ้นอยู่กับการรักษาต้นเหตุคือโรคไทรอยด์นั่นเอง
• แต่ถ้ามาจาก “พันธุกรรม” และการเกิดผมหงอกตามวัย จะไม่สามารถรักษาผมหงอกให้หายขาดได้ หากมีความกังวล ไม่มั่นใจ กลัวคนเห็นผมหงอก อาจต้องใช้วิธีการย้อมสีผมเพื่อปกปิดแทน

ดังนั้นคนที่เริ่มมีผมหงอกก่อนวัย ควรพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุของการเกิดผมหงอก เพราะสาเหตุบางอย่างสามารถแก้ไขได้ เช่น ภาวะขาดวิตามิน-แร่ธาตุ หรือโรคไทรอยด์ หากได้รับการวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสมตั้งแต่ระยะแรก ก็อาจทำให้อาการผมหงอกดีขึ้นได้

วิธีป้องกันผมหงอกก่อนวัย

แม้ว่าผมหงอกก่อนวัยในกรณีที่มาจากพันธุกรรมจะไม่สามารถแก้ไขได้ แต่เราก็สามารถลดความเสี่ยงที่จะเป็นตัวเร่งทำให้เกิดผมหงอกก่อนวัยได้อยู่บ้าง

1. ควรงดสูบบุหรี่ เพื่อลดความเสียหายต่อเซลล์สร้างเม็ดสีในรากผม เนื่องจากมีงานวิจัยพบว่า การสูบบุหรี่มีความสัมพันธ์โดยตรงกับการเกิดผมหงอกก่อนวัย
2. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ช่วยป้องกันการขาดสารอาหารของร่างกาย โดยเฉพาะอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ วิตามินบี 12 โอเมก้า 3 ธาตุเหล็ก ทองแดง และสังกะสีสูง เช่น เนื้อสัตว์ เนื้อปลา ตับ ไข่ นมไขมันต่ำ ผักใบเขียว ถั่วและธัญพืชชนิดต่างๆ
3. ผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือสงสัยว่ามีอาการของโรคที่เกี่ยวข้องกับการเกิดผมหงอกก่อนวัย เช่น โรคทางพันธุกรรมบางชนิด โรคไพบอลดิซึมกลุ่มอาการวาร์เดนเบิร์ก โรคด่างขาว โรคผมร่วงเป็นหย่อม โรคภูมิคุ้มกันทำลายตัวเอง หรือโรคไทรอยด์ ควรพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างเหมาะสม

ข้อมูลอ้างอิง : โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย, โรงพยาบาลพญาไท

ภาพ : iStock