ขนมตดหมา หรือ “นุมเวือรพอม” ถึงชื่อจะไม่ไพเราะ แต่รสชาติหอมอร่อยละมุนลิ้น หากินยาก จะมีเฉพาะคนไทยเชื้อสายเขมร หรือเขมรถิ่นไทยอีสานใต้ บุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ ที่ทำกิน เคยขึ้นโต๊ะเป็นของหวานรับรองคณะของอดีตนายกรัฐมนตรี พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา มาแล้ว กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม ยกให้เป็นเมนูอาหารพื้นถิ่น “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น” ปี 2566 ของ จ.บุรีรัมย์

วันที่ 6 ก.ย. 66 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ที่ชุมชนท่องเที่ยวบ้านสนวนนอก ต.สนวน อ.ห้วยราช จ.บุรีรัมย์ บรรดาแม่ๆ ป้าๆ กำลังสาละวนกับการทำ “ขนมตดหมา” ไว้เพื่อจำหน่ายให้กับประชาชน และนักท่องเที่ยว ที่เดินทางมาเที่ยวชมหมู่บ้านท่องเที่ยวสนวนนอกแห่งนี้ได้ชมและชิม ซึ่ง ขนมตดหมา หรือภาษาพื้นบ้านเขมรถิ่นไทย ในแถบกลุ่มจังหวัดอีสานใต้ บุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ จะเรียกว่า “นุมเวือรพอม” (อ่านว่า-นุม-เวือร-พอม) ที่ล่าสุดทาง กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม ได้ประกาศผลการคัดเลือกกิจกรรม 1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่นประจำปีงบประมาณ 2566 ซึ่ง จ.บุรีรัมย์ เมนูที่ได้รับเลือกคือ “ขนมตดหมา” หรือ นุมเวือรพอม ทำให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาเที่ยวชมกิจกรรมต่างๆ ของชุมชนท่องเที่ยวบ้านสนวนนอก ไม่พลาดที่จะลิ้มลองชิมรสของขนมตดหมา ซึ่งเป็นขนมที่มีกลิ่นหอมและมีรสชาติอร่อย แม้จะมีชื่อเรียกที่ไม่เพราะก็ตาม 

ขนมตดหมา หรือ นุมเวือรพอม จะมีลักษณะหน้าตาคล้ายๆ กับขนมจาก แต่ขนมตดหมาห่อด้วยใบตองสด ข้างในจะมีส่วนผสมของแป้ง น้ำตาล เนื้อมะพร้าวอ่อน กะทิสด และที่ขาดไม่ได้คือส่วนผสมจากรากตดหมา หรือนุมเวือรพอม นำราก “เครือตดหมา” มาหั่นเป็นแว่นๆ ตากแดดไว้ แล้วจึงนำมาต้มจนได้น้ำเครือตดหมา นำมาคลุกเคล้าส่วนผสมทั้งหมดให้เข้ากัน พักไว้หนึ่งชั่วโมงเพื่อให้แป้งขึ้น แล้วจึงนำเนื้อขนมมาใส่ใบตองห่อในขนาดที่พอเหมาะเป็นชิ้นยาวๆ นำไปย่างบนเตาไฟให้สุก เมื่อแกะออกมาดูจะพบว่าเนื้อแป้งมีความแห้งเกรียม แต่กลับมีความนุ่มลิ้นเป็นพิเศษ หากเคี้ยวอย่างละเลียด จะสัมผัสได้ถึงความเหนียวนุ่มของแป้ง กับความกรอบของมะพร้าวอ่อน ที่ไม่เหนียวและแข็งจนเกินไป จึงทำให้ ขนมตดหมา หรือนุมเวือรพอม นั้นมีรสชาติที่หวานมัน กลมกล่อม หอมกลิ่นจางๆ ของรากตดหมาด้วย ซึ่งถือเป็นกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์โดดเด่นของขนมตดหมา หรือ นุมเวือรพอม โดยเฉพาะ 

ส่วน “เครือตดหมา หรือนุมเวือรพอม” เป็นพืชไม้เลื้อยชนิดหนึ่งที่ในบางพื้นที่จะเรียกว่า ต้นกระพังโหม ขึ้นได้ทั่วไปในป่าผสมผลัดใบและป่าเต็งรัง หากนำต้นหรือใบมาขยี้แล้วลองดมก็จะรู้เลยว่ากลิ่นเหม็นคล้ายตดจริงๆ ถึงแม้กลิ่นจะไม่น่าพิสมัย แต่เครือตดหมา ยังถือเป็นสมุนไพรที่มีประโยชน์อย่างมากมาย ทั้งเป็นยาแก้ท้องอืดท้องเฟ้อ กลิ่นเหม็นๆ นั้นยังช่วยระบายความร้อนในร่างกาย ช่วยขับลม ช่วยย่อย เป็นสมุนไพรที่ช่วยรักษาโรคดีซ่านและเบาหวานได้ ช่วยลดน้ำตาลในเลือด ไขมันเลว อีกทั้งยังช่วยเพิ่มฮอร์โมนแอนโดรเจน เสริมสมรรถภาพทางเพศของท่านชายให้แข็งแรง ซึ่งนอกจากจะทำให้สมรรถภาพทางเพศดีแล้ว ยังมีผลในการสร้างกล้ามเนื้อให้ล่ำขึ้นด้วย และที่สำคัญไม่มีผลต่อผู้ที่เป็นโรคหัวใจ เหมือนกับยารักษาสมรรถภาพทางเพศในปัจจุบัน 

สำหรับ หมู่บ้านสนวนนอก ถือเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวที่ได้มีการเปิดให้บริการแก่ประชาชนและนักท่องเที่ยว รวมถึงคณะศึกษาดูงานจากที่ต่างๆ นิยมเดินทางเข้ามาเที่ยวชมและศึกษาถึงวิถีชีวิตของชาวชุมชนสนวนนอกแห่งนี้ มีการนำภูมิปัญญาในท้องถิ่นที่สืบทอดกันมายาวนานเปิดเป็นฐานการเรียนรู้ต่างๆ ทั้งการผลิตผ้าไหมที่เปิดให้มาเรียนรู้ถึงวิธีการผลิตในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การปลูกหม่อน เลี้ยงไหม การฟอกไหม การทอผ้าไหม และการแปรรูป ถือเป็นการเรียนรู้ที่ครบวงจร รวมทั้งยังมีแหล่งท่องเที่ยวอื่นๆ เกี่ยวกับวิถีพื้นบ้านดั้งเดิมที่ได้อนุรักษ์ไว้ ทั้งบ้านโบราณที่มีอายุมากกว่า 100 ปี ผลิตภัณฑ์ชุมชน และที่พักแบบโฮมสเตย์ ไว้คอยต้อนรับแขกผู้มาเยี่ยมเยือนด้วย

นางพงศ์ศรี แก้วพรม มัคคุเทศก์ท้องถิ่นของชุมชนท่องเที่ยวบ้านสนวนนอก เปิดเผยว่า แต่เดิม ขนมตดหมา ยังไม่เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายเท่าไiนัก แต่จะรู้จักเฉพาะคนไทยเชื้อสายเขมรเท่านั้น ต่อมาภายหลังจากที่ได้มีการเปิดหมู่บ้านสนวนนอกให้เป็นหมู่บ้านแห่งการท่องเที่ยว จึงได้นำขนมตดหมามาเป็นอาหารว่างไว้บริการแก่นักท่องเที่ยว ซึ่งนักท่องเที่ยวหลายคนที่ได้ชิมแล้วต่างติดใจในรสชาติ และสั่งซื้อติดไม้ติดมือนำกลับไปรับประทานและเป็นของฝาก จึงทำให้ขนมตดหมาเป็นเมนูยอดฮิต หรือซิกเนเจอร์เด่นของชุมชนท่องเที่ยวบ้านสนวนนอกไปแล้ว รวมถึงยังเคยเป็นขนมที่ใช้รับรองอดีตนายกรัฐมนตรี พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา พร้อมคณะรัฐมนตรี ในช่วงที่จัด ครม.สัญจรลงพื้นที่ที่ จ.บุรีรัมย์ มาแล้วด้วย

“เรื่องการส่งเสริม 1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น ปี 2566 ของกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม นั้นถือว่าเป็นเรื่องดีที่ ขนมตดหมา ขนมท้องถิ่นของจังหวัดแถบอีสานใต้ บุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ ที่มีการสืบทอดมาอย่างยาวนานนับตั้งแต่บรรพบุรุษ ล่าสุดได้มีการนำไปออกบูธจำหน่ายที่ห้างพาต้า ปิ่นเกล้า และออกบูธที่เมืองทองธานี รวมถึงวางขายในงานสำคัญต่างๆ โดยจำหน่ายในราคาชิ้นละ 5 บาทเท่านั้น”.