มูเกช อัมบานี มหาเศรษฐีชาวอินเดียที่ร่ำรวยที่สุดในเอเชีย กำลังถ่ายโอนการบริหารอาณาจักรธุรกิจหลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐ ให้กับทายาทรุ่นลูก

อัมบานี เป็นเจ้าของอาณาจักรธุรกิจ “รีไลแอนซ์ อินดัสทรี” มหาเศรษฐียักษ์ใหญ่ที่ดำเนินกิจการหลายด้านในอินเดีย ตั้งแต่ค้าปลีกไปจนถึงธุรกิจโรงกลั่นน้ำมัน บัดนี้ลูกทั้ง 3 คนของเขา ได้มารับช่วงต่อในตำแหน่งกรรมการบริหารธุรกิจในเครือบริษัทต่าง ๆ รวมมูลค่ากว่า 220 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ

อาณาจักรธุรกิจของอัมบานี ครอบคลุมกิจการน้ำมัน โทรคมนาคม อุตสาหกรรมเคมี เทคโนโลยี แฟชั่น รวมไปถึงธุรกิจอาหาร ธุรกิจของตระกูลอัมบานี มีอยู่ทุกหนทุกแห่งในอินเดีย และทุกสิ่งที่ครอบครัวนี้ทำก็กลายเป็นประเด็นที่สาธารณชนให้ความสนใจอย่างยิ่ง

อิชา และอากาช อัมบานี ลูกสาว-ลูกชายฝาแฝดวัย 31 ปี และอนันต์ อัมบานี ลูกชายวัย 28 จะเข้ารับตำแหน่งกรรมการหลังจากได้รับอนุมัติจากผู้ถือหุ้น ซึ่งผู้เป็นพ่อเปิดเผยว่า “การผสมผสานระหว่างประสบการณ์ของผู้นำรุ่นอาวุโสกับความใฝ่ฝันของผู้นำรุ่นใหม่ จะจารึกบทใหม่ที่น่าตื่นเต้นกว่าในบันทึกแห่งความสำเร็จทุกเล่มของของรีไลแอนซ์”

การเปลี่ยนผ่านถ่านโอนการบริหารกลุ่มธุรกิจของตระกูลอัมบานี ทำให้บริษัทก้าวเข้าสู่ยุคของผู้นำรุ่นที่ 3 ของตระกูล ซึ่งนับได้ว่าเป็นการสืบทอดตำแหน่งที่ได้รับการคาดหวังมากที่สุดในอินเดีย

กลุ่มบริษัทของตระกูลอัมบานี ยังวางแผนที่จะขยายการลงทุนไปยังธุรกิจประกันภัยและประกันสุขภาพ ซึ่งคาดว่าจะเป็นการลงทุนร่วมกับบริษัทระดับโลก และยังเตรียมเปิดตัวธุรกิจบรอดแบรนด์สัญญาณโทรศัพท์เคลื่อนที่เครือข่าย 5G ให้ครอบคลุมการใช้งานราว 200 ล้านครัวเรือน และพัฒนาระบบการประมวลผลพร้อมใช้จากปัญญาประดิษฐ์ จำนวน 2,000 เมกะวัตต์

กลุ่มบริษัทอัมบานี ยังวางแผนลงทุนในธุรกิจพลังงานลมและโรงงานพลังงานแสงอาทิตย์ ส่วนบริษัทค้าปลีกในเครือก็เตรียมนำเครื่องดื่มโคลาชื่อดังในยุค 1970 ที่ชื่อว่า “แคมปา โคลา” กลับมาปลุกปั้นในตลาดอีกครั้งและมีแผนผลักดันเข้าสู่ตลาดระดับโลก

ซันดีพ เนอร์เลการ์ ที่ปรึกษาทางธุรกิจที่อยู่ในคณะที่ปรึกษาการสืบทอดกิจการ ระบุว่า นายอัมบานี และภรรยา บ่มเพาะลูก ๆ มาเป็นเวลาหลายปีเพื่อการสืบทอดธุรกิจครั้งนี้

“พวกเขาไม่ได้ส่งต่อธุรกิจครั้งนี้เพียงเพราะว่าเป็นลูกของอัมบานี แต่มันเป็นการวางยุทธศาสตร์ที่คิดมาอย่างดี อัมบานีใช้เวลาอย่างมากในการวางแผนการสืบทอด ที่มีการระบุประเภทธุรกิจอย่างชัดเจน โดยพิจารณาจากจุดแข็งของลูกแต่ละคน”

นายอัมบานี ยังเป็นที่ขึ้นชื่อว่า เป็นผู้ที่ “ลึกลับยากที่จะเข้าใจ” เขาถูกเลี้ยงดูมาในครอบครัวที่ยากจน และหลีกเลี่ยงการเป็นจุดสนใจของผู้คน ทว่าลูก ๆ ของเขาเติบโตมาในสภาพแวดล้อมที่หรูหราอย่างสุดขั้ว ได้รับการเลี้ยงดูในแมนชั่น เดินทางด้วยเครื่องบินเจ็ทส่วนตัว และมีวิถีชีวิตที่มักจะสังสรรค์กับบรรดาผู้มีชื่อเสียง

ในด้านโปรไฟล์การศึกษา ขณะที่นายอัมบานี ต้องลาออกจากมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด เพื่อกลับมาดูแลธุรกิจของพ่อ อิชา และอากาช ลูกฝาแฝดของอัมบานี จบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยเยลและบราวน์ตามลำดับ

นอกจากนี้ ทั้งคู่มักจะปรากฏตัวในงานอีเวนท์สังคมและขึ้นปกนิตยสาร โดยลูกชายและลูกสาวฝาแฝดของนายอัมบานี แต่งงานกับคู่รักจากครอบครัวที่มั่งคั่งเช่นเดียวกัน งานฉลองสมรสของพวกเขามีแขกเหรื่อที่เป็นดาราดังจากทั่วโลกมาร่วมงาน รวมทั้งนักร้องชื่อดัง บียอนเซ่

นายเนอร์เลการ์ กล่าวว่าทั้งครอบครัว รวมถึงนายอัมบานี ถูกจับตามองในหลายเรื่อง ทั้งการใช้จ่ายไปกับความหรูหรา งานแต่งงาน และทรัพย์สิน ความจริงที่ว่าบรรดารุ่นลูกของนายอัมบานียังเป็นคนรุ่นใหม่ ยิ่งเพิ่มความตื่นเต้นให้กับชีวิตของพวกเขา และการเปลี่ยนผ่านผู้บริหารทำให้พวกเขาได้รับความสนใจมากขึ้น แต่อย่างไรก็ดี “พวกเขารู้ดีว่ากำลังทำอะไร และได้รับการปลุกปั้นมาอย่างดี” เพื่อมาทำหน้าที่นี้

สำหรับเส้นทางของรุ่นลูกนายมูเกชนั้น อากาช อัมบานี ลูกชายแฝดของเขาได้เข้าร่วมกับทีมผู้บริหารของกลุ่มบริษัทโทรคมนาคมหรือค่ายมือถือเจ้าใหญ่ในอินเดียที่ชื่อว่า “รีไลแอนซ์จิโอ” (Reliance Jio) ในปี 2014 หลังจากจบเรียนจบมหาวิทยาลัย เขายังเป็นผู้จัดการทีมคริกเก็ตของมุมไบที่เล่นในพรีเมียร์ลีกของอินเดีย

อากาชยังเป็นหนึ่งในทีมบริหารในช่วงที่ “จิโอแพลตฟอร์มส” ธุรกิจเครือรีไลแอนซ์ จับมือเป็นพันธมิตรทางธุรกิจกับ “เมตา” นำแพลตฟอร์มค้าปลีกออนไลน์ มาไว้บนแอปพลิเคชั่นวอทแอปส์ แอปฯ แชทของเมตา ซึ่งทางจิโอแพลตฟอร์มส ได้รับเงินลงทุนจำนวน 5.7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ภายในปี 2020

ส่วนอิชา ลูกสาวแฝดของนายอัมบานี ดูแลธุรกิจค้าปลีก พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์หรืออี-คอมเมิร์ซ และธุรกิจสินค้าแบรนด์หรู เธอยังเป็นผู้อยู่เบื้องหลังแอปฯ ช็อปปิ้งออนไลน์เกี่ยวกับเสื้อผ้าแฟชัน และเป็นหุ้นส่วนของธุรกิจสินค้าแบรนด์เนมหลายเจ้า

อิชา ก้าวขึ้นมามีบทบาทมาขึ้นในการบริหารกลุ่มธุรกิจหลักของเครือบริษัทรีไลแอนซ์ เนื่องจากได้รับมอบหมายให้เป็นผู้นำระดับอาวุโส ท่ามกลางผู้หญิงคนอื่น ๆ ในครอบครัวที่มีบทบาทสำคัญต่อธุรกิจจนถึงขณะนี้ ในปี 2021 นิตยสารฟอร์จูน ให้คำนิยามอิชาว่าเป็น “ทายาที่ปฏิบัติหน้าที่” และได้รับการจัดอันดับเป็นผู้หญิงที่ทรงอิทธิพลที่สุดอันดับที่ 21 ของอินเดีย ซึ่งการมอบให้เธออยู่ในทำเนียบทางธุรกิจเหล่านี้ สอดคล้องกับที่นายอัมบานี พ่อของเธอบอกว่า อิชาเป็นผู้หญิงที่คล่องแคล่ว

ในการให้สัมภาษณ์กับนิวยอร์กไทม์ส นายอัมบานี ระบุว่าลูกสาวมักจะตั้งคำถามเกี่ยวกับวิถีการทำธุรกิจของพ่อ และครั้งหนึ่งเคยขอให้นายอัมบานีประเมินกลุ่มสินทรัพย์การลงทุนของเขาใหม่ เพราะบางธุรกิจที่ทำอยู่ตอนนั้นเป็นธุรกิจเกี่ยวกับพลาสติกที่สร้างมลพิษให้กับโลก

ส่วนอนันต์ อัมบานี บุตรชายคนเล็กของนายอัมบานี ได้รับมอบหมายให้คุมธุรกิจกลุ่มพลังงานของรีไลแอนซ์ ซึ่งดำเนินกิจการครอบคลุม ตั้งแต่น้ำมัน ก๊าซธรรมชาติ ไปจนถึงอุตสาหกรรมพลังงานแสงอาทิตย์ เขาจบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยบราวน์ในสหรัฐฯ และยังเป็นกรรมการบริหารหน่วยการกุศลของรีไลแอนซ์ ซึ่งเขามักปรากฏตัวในงานการกุศลร่วมกับมารดาบ่อยครั้ง

ฮิมานชู ไร ผอ.สถาบันการจัดการแห่งอินเดียอินดอร์ (Indian Institute of Management Indore) สถาบันด้านบริหารธุรกิจชื่อดังของอินเดีย กล่าวกับหนังสือพิมพ์ “บิสสิเนส สแตนดาร์ด” ว่า การสืบทอดกิจการของทายาทรุ่นลูกครอบครัวอัมบานีมีผลทางด้านบวกต่อผู้ถือหุ้น และจะป้องกันข้อพิพาทใด ๆ ในอนาคตด้วย

ในอดีต นายมูเกช อัมบานี เคยมีข้อพิพาทกับน้องชาย จากปัญหาการแบ่งสรรธุรกิจของตระกูลภายหลังการตายของบิดาเมื่อปี 2002 ความเห็นที่ไม่ตรงกันในการบริหารอาณาจักรธุรกิจของคู่พี่น้องได้กลายเป็นข้อพิพาทนานหลายปี ซึ่งมารดาของนายอัมบานี ต้องยื่นมือเข้ามาไกล่เกลี่ย

“พวกเขาผ่านเรื่องที่ขมขื่นมา ดังนั้น พวกเขาจึงต้องการถ่ายโอนธุรกิจในเวลาที่เหมาะสม” นายเนอร์เลการ์ ที่ปรึกษาด้านการถ่ายโอนการบริหารกิจการ ระบุ

ที่ปรึกษาธุรกิจรายนี้ กล่าวเพิ่มเติมด้วยว่า หลังจากผ่านพ้นสถานการณ์โรคระบาด ผู้คนทั่วโลกให้ความสำคัญกับการตายของตัวเองมากขึ้น จึงต้องการวางแผนการสืบทอดกิจการและเจตจำนงของตนเอง

“ความไม่แน่นอนและความจริงง่าย ๆ ว่าคุณอาจจะเจ็บป่วยร้ายแรงหรือตายนั้น มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งต่อการส่งต่อกิจการครั้งนี้ให้ลูกของนายอัมบานี”

การวางมือ-ส่งต่อการบริหารกิจการหลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐ ของตระกูลอัมบานี เกิดขึ้นในขณะที่อาณาจักรธุรกิจของมหาเศรษฐีชาวอินเดียรายนี้ กำลังเผชิญความท้าทายจากการเติบโตของยักษ์ใหญ่ธุรกิจด้านโครงสร้างพื้นฐานและถ่านหินของนายโกตัม อาดานี ซึ่งความมั่งคั่งของเขาแซงหน้านายมูเกช อัมบานี ในฐานะบุคคลที่ร่ำรวยที่สุดในเอเชียช่วงสั้น ๆ เมื่อปีที่แล้ว

ทั้งคู่ถือได้ว่าเป็นคู่แข่งขันในธุรกิจด้านพลังงานทดแทนของอินเดีย ซึ่งการแข่งขันที่เพิ่มขึ้นของธุรกิจนี้ ถูกจับตามองอย่างมากในอินเดีย

อย่างไรก็ดี ตอนนี้นายมูเกช อัมบานี ระบุว่า เขาจะยังเป็นประธานและกรรมการผู้จัดการต่อไปอีก 5 ปี เพื่อที่จะเตรียมความพร้อมให้กับ “ผู้นำรุ่นต่อไป” และให้คำแนะนำบรรดาลูก ๆ เพื่อให้สามารถเป็นผู้นำร่วมกันและนำพาให้ธุรกิจของเครือบริษัท รีไลแอนซ์ เติบโตยิ่งขึ้น

ที่ปรึกษาธุรกิจ แสดงความเห็นด้วยว่ามูเกช อัมบานี มีทีมธุรกิจที่ดีที่ทำงานกับเขามานานหลายปี และจะยังคงสนับสนุนผู้นำธุรกิจรุ่นต่อไปในการกำหนดกลยุทธ์การเติบโตในอนาคต

แต่เวลาเป็นสิ่งเดียวที่จะพิสูจน์ว่า ลูก ๆ ของมูเกช อัมบานี จะนำพาธุรกิจของมหาเศรษฐีอินเดียรายนี้ก้าวต่อไปอย่างไรหลังจากนี้ และช่วงเวลาไม่กี่ปีข้างหน้ามีความสำคัญอย่างยิ่ง

“หลังจากยุคของนายมูเกช ต้องมีใครบางคนนำกลุ่มธุรกิจนี้ ดังนั้น เขาจะวางแผนเพื่อเฟ้นหาผู้นำที่เหมาะสม” นายเนอร์เลการ์ ที่ปรึกษาธุรกิจ ระบุ พร้อมบอกว่า นี่เป็นเรื่องที่นายมูเกชไม่ได้เร่งรีบ